«من خسته‌ام»؛ روایت روزهای بی‌پایان جنگ در سودان جنوبی
راه‌نوا- من خسته‌ام (أنا تعبان) نام کمپین هنری سودانی است که به منظور پایان دادن به جنگ در این کشور به وجود آمده است. این کمپین قصد دارد در میان انبوه صدای اسلحه‌های جنگی، پیام صلح را به گوش مردم این کشور برساند.
بیش از دو سال و نیم است که در سودان جنوبی جنگی جدید درگرفته است و متاسفانه شواهد نشانی از اتمام آن با خود به همراه ندارد. به همین دلیل هنرمندان سودانی با تهیه و تولید آثار مختلف هنری می‌کوشند اوضاع آشفته کشورشان را به روزهای پیش از جنگ بازگردانند.
با نگاه به تاریخ می‌توان سودان جنوبی را کشور جنگزده‌ای دانست که سال‌های بسیار متمادی با طعم تلخ این پدیده شوم انسانی دست و پنجه نرم می‌کند. در سال ۱۹۸۳ م جنگی آغاز شد که یکی از خونین‌ترین و طولانی‌ترین جنگ‌های این کشور را رقم زده است که در پی آن ۱٫۹ میلیون نفر از غیرنظامیان کشته و ۴ میلیون نفر نیز بی‌خانمان شدند. این جنگ در ژانویه ۲۰۰۵ م با امضای توافق‌نامه صلح به پایان رسید.
هنوز آثار ویرانگر جنگ پیشین محو نشده بود که از ماه دسامبر سال ۲۰۱۳ م جنگی دیگر در سودان جنوبی جنگی درگرفت که تا به امروز و طبق آمار منتشر شده از سازمان ملل بالغ بر یک میلیون نفر را آواره و نزدیک به ده‌ها هزار نفر را به کام مرگ کشانده است.
کمپین من خسته‌ام عنوان خود را از نام شعری اخذ کرده است که به روایت روزهای اندوه‌بار مردم این دیار می‌پردازد. زندگی در زیر وحشت دائمی ترس از جنگ، آوارگی، مهاجرت و تلاش بی‌امان برای یافتن مکانی امن موضوع این شعر را به خود اختصاص می‌دهد.
هنرمندان و شرکت‌کنندگان در کمپین مذکور معتقدند که این حرکت تلاشی است برای استفاده درست از نقش موسیقی و هنر در گسترش فرهنگ صلح و به همین دلیل نیز شعار صلح می‌خواهیم (نرید سلاما) برای این کمپین در نظر گرفته شده است. این شعار نیز به خوبی خستگی و به ستوه آمدن شهروندان سودانی از ادامه جنگ را نشان می‌دهد.
متن این شعر به لهجه‌ای عامیانه و موسوم به جوبا نوشته شده است. برای معرفی لهجه جوبا می‌توان گفت که جوبا یکی از لهجه‌های عربی است که با زبان‌های آفریقایی موجود در سودان جنوبی درآمیخته است و نوع متفاوتی از لهجه‌های را به وجود آورده است و در واقع هنرمندان سودان جنوبی با استفاده از این لهجه در ترانه مذکور قصد داشتند با انتخاب این لهجه ویژه، ارتباط بهتری با مخاطبان خود در این کشور برقرار کنند.
طبیعتا پیش از این کمپین، تلاش‌ها و آثار هنری دیگری نیز در سودان جنوبی و برای پایان دادن به جنگ تولید شده بود. از میان این تلاش‌های هنری می‌توان به کمپین دیگری با عنوان «آخرین قطار را نجات بدهید» (انقذوا القطار الاخیر) اشاره کرد. اکول میان شاعر سودانی بود که کمپین مذکور را راه‌اندازی کرد و نام آن را از عنوان جدیدترین دیوان خود آخرین قطار (القطار الأخیر) گرفته بود. کمپین «آخرین قطار را نجات بدهید» نیز می‌کوشد تا به شکل جدی بر نقش شاعران و هنرمندان به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین افراد جامعه در زمینه اموری چون ایجاد صلح و خاتمه دادن به جنگ، تاکید کند.
اتیم سایمون روزنامه‌نگار سودانی در گفتگو با سایت خبری العربی الجدید کمپین «من خسته‌ام» را تلاشی می‌داند که به دور از فعالیت‌های سیاسی قصد دارد یک پیام مهم ملی را به گوش مردم برساند. وی تاکید دارد که این کمپین کاملا مردمی است و هدفش رد جنگ و دعوت همگان به صلح حقیقی است. صلحی که تمامی بخش‌های سودان جنوبی را دربربگیرد.
کمپین من خسته‌ام اگرچه کاملا از دل مردم شکل گرفته است و برای مردم سودان جنوبی پیام صلح را به همراه دارد، اما به این میزان بسنده نکرده است و پیام‌های مختلفی را نیز برای رهبران بخش‌های مختلف سودان جنوبی و همچنین برای جوامع بین‌المللی نیز با خود به همراه دارد.
این روزنامه‌گار سودانی معتقد است؛ کمپین مذکور بمثابه فریاد افرادی است که از مصیبت‌های جنگ گریخته‌اند و ناچار شده‌اند به کشورهای همسایه پناهنده شده‌اند. وی گفته‌های خود را در این زمینه این گونه ادامه می‌دهد: این کمپین به دلیل آن که پیام‌های بیدارکننده خود را علیه جنگ و بیزاری از نژادپرستی به شکل عام بیان می‌کند، تمامی افرادی که به عناوین مختلف این جنگ را به وجود آورده‌اند به شدت تحت فشار قرار می‌دهد.
سایمون نسبت به تلاش‌های این کمپین خوشبین است و در توضیح این مطلب می‌گوید: هنرمندان سرشناسی در این کمپین شرکت کرده‌اند که مردم ارتباط احساسی بسیار نزدیکی با آن‌ها دارند. افرادی که ترانه‌ها و آثارشان در همه جای سودان جنوبی به گوش می‌رسد. همین مسئله کمپین من خسته‌ام را مبدل به تلاشی برای همبستگی و صلح و دوستی می‌کند. از سوی دیگر تاثیر سریع هنر بر اذهان و اندیشه‌ها نیز میزان موفقیت آن را دو چندان خواهد کرد.
پس از به راه افتادن این کمپین شهروندان مقیم و خارج از کشور سودان جنوبی نیز در حمایت از آن، عکس‌هایی از خود را در شبکه‌های اجتماعی با عبارت من خسته‌ام به اشتراک گذاشته‌اند و با این حرکت انزجار خود را از ادامه جنگ در کشورشان نشان داده‌اند.
از دیگر فعالیت‌های هنری که در سال گذشته در سودان جنوبی و به منظور خاتمه دادن به جنگ در این کشور برپا شد جشنواره هنری موسیقی برای صلح نام داشت که پس از ده روز فعالیت در ۲۹ آگوست ۲۰۱۶ م به کار خود پایان داد. این جشنواره توسط شورای جوانان عرب و آفریقایی با شعار برخیزید، برای وطن شعر بخوانیم (یلا نغنّی للوطن) برگزار شده بود. در این جشنواره نیز هنرمندان و آهنگسازان مردمی سودان جنوبی با اجرای ترانه‌های مختلفی با مضمون وطن و ایجاد صلح در کشورشان حضور پیدا کرده بودند.
برپایی چنین جشنواره‌ها و راه‌اندازی کمپین‌های متعدد با محوریت خاتمه دادن به جنگ همه نشان از عزم راسخ هنرمندان این کشور آفریقایی دارد که قصد دارند با هنرشان بر اوضاع نابسامان کشورشان چیره شوند.
منبع: اختصاصی «راه‌نوا»
نظرات