فرهنگ ایران، در آیینهی آثار شاعران بزرگ
راهنوا- کتاب «عفریته و افلاطون؛ یادداشتهایی درباره شعر» نوشته نعمت الله سعیدی از سوی دفتر نشر معارف و دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی منتشر شد.
کتاب «عفریته و افلاطون»، یک مجموعه نقد ادبی و یادداشتهای شعر است که از جمله نقد و تحلیل آثار علی معلم دامغانی، مرحوم قیصر امینپور، مرحوم ابوالفضل سپهر، مرحوم محمدرضا آقاسی، استاد یوسفعلی میرشکاک و… را شامل میشود.
نعمت الله سعیدی، شاعر و نویسنده درباره این کتاب، گفت: شعر در کشور ما یک پیشینه بسیار غنی و ریشهداری دارد؛ بعد از دوران مشروطه متأسفانه بین شعر و ادبیات معاصر فارسی، و آن گنجینه غنی سابق به تدریج فاصله افتاد. یک مثال آشنا برای اساتید ادبیات همان تقسیمبندیهایی همانند ناتورالیسم، سمبولیسم، رمانتیزم، رئالیسم، و غیره است که در شعر فارسی معاصر چندان پاسخگو نیست. اما ما با مکاتبی چون سبک عراقی، سبک خراسانی، سبک هندی یا اصفهانی، سبک وقوع و غیره بیشتر آشنا هستیم.
این منتقد ادبی ادامه داد: البته قطعاً شعر و ادبیات معاصر را نمیتوان به طور کل با توجه به مکاتب قبلی و کلاسیک فارسی و یا مکاتب جدید بررسی کرد. این سخن بدین معناست که همان روند تغییر مکاتب ادبی آشنای فارسی قاعدتاً تداوم داشته است. اما نقد ادبی معاصر از آنها به گونهای جا مانده است.
قطعاً در طول سال های اخیر بده بستانهای فراوانی بین ادبیات فارسی و ادبیات جهان اتفاق افتاده است به همین منظور در کتاب مذکور تلاش شده است، در واقع شعر از همان جایگاه اصیل و متعالی خود در بین ما مردم شرقی و به ویژه ایرانی دیده شود و صرفاً از یک نوع نگاه تفننی و سرگرم کننده (که در فرهنگ غربی وجود دارد) به همان جایگاه جدی خود بازگردد. چراکه ما در فرهنگ ایرانی، به جای فلاسفه بزرگ معمولاً شاعران بزرگ داشتهایم. یعنی در برابر فلوطین، دکارت، کانت، بیکن و غیره بزرگانی چون سنایی، مولوی، حافظ، سعدی، بیدل و غیره داشتهایم.
سعیدی افزود: این سخن بدین معناست که فرهنگ و جهانبینی ما شرقیها و ایرانیها را در آینه آثار شاعران بزرگ بهتر میتوان دریافت اگر چه حکمت و فلسفه نیز در جایگاه متعالی خود قرار دارد.
نعمتالله سعیدی متولد 1345 در اسدآباد همدان است که تاکنون نزدیک به صدها مقاله و یادداشت در حوزههای ادبی، هنری، طنز دینی، فلسفه، مبانی نظری هنر و معماری اسلامی در روزنامههای مختلف منتشر کرده است.
نظرات