جشنواره‌هایی همانند سوره؛ تریبونی برای دیده‌شدن همه افراد

راه‌نوا- كمال شفیعی، شاعر، در آستانه برگزاری سیزدهمین جشنواره شعر و داستان جوان سوره، در گفت و گویی به عوامل بیرونی و درونی تاثیرگذار در ادبیات جوان اشاره كرد و گفت: ادبیات جوان همواره از عوامل بیرونی و درونی بسیاری متاثر بوده است. قبل از انقلاب اسلامی، عمده كارها با محوریت مضمون های محدود حركت می كرد و در همان مضمون های خاص نیز قوام یافته بود. خبری از تنوع در سوژه یابی و خلاقیت نبود.

وی در ادامه با اشاره به سال های بعد از انقلاب تصریح كرد: اما بعد از انقلاب ادبیات تحت تاثیر انقلاب و بعد از جنگ تحمیلی مضمون های جدیدی وارد شعر و ادبیات شد. دایره واژگانی جدید به ادبیات اختصاص پیدا كرد و ادبیات مقاوت و پایداری صورت بندی شد.

این شاعر درخصوص شعر قبل از انقلاب گفت: قبل از انقلاب معمولا كارها عاشقانه بود و بعضی افراد البته در زمینه اجتماعی و سیاسی نیز كارهایی سرودند. اما اغلب فضای ادبیات دست كسانی بود كه كارهای شخصی و عاشقانه انجام می دادند.

وی افزود: از این رو لایه های روشنفكرتر روزگار شاعران قبل از انقلاب كمتر در شعر و ادبیات دیده می شد.

به گفته شفیعی قبل از انقلاب اگر كارهایی درباره مسائل اجتماعی و سیاسی كار می شد معمولا حول یك دشمن مشترك به نام رژیم طاغوتی بود و بس.

كمال شفیعی گفت: اما بعد از انقلاب با ورود شاعران جدید و كلمات تجربه نشده فضای ادبیات تغییر پیدا كرد. البته كسانی بودند كه به همان شكل قدیمی ادامه دادند و با فضای جدید نسبتی برقرار نكردند.

وی با اشاره به شكل گیری قالب های جدید ادبی در دوران بعد از انقلاب گفت: در این دوره باید توجه كنیم كه شعر نیمایی روزهای جوان خود را پشت سر می گذاشت و همین طور ادبیات كودك و نوجوان هنوز نپخته بود. ولی همین جریان ها توانستند تاثیر بسزایی در روند ادبیات داشته باشند.

این شاعر در ادامه به بررسی ادبیات دهه های 60 و 70 پرداخت و ویژگی بارز این دوره را شعارزدگی دانست و گفت: مفاهیم غالب معمولا شعارزده بودند. بنابراین طول كشید تا ادبیات به یك درون گرایی و پختگی قابل توجه دست یابد.

وی با اشاره به جریان ترجمه ای كه در كشور در دهه های 60 و 70 راه افتاده اشاره كرد و گفت: در همین دهه ها وقتی جریان های عظیم ترجمه به راه افتاد جریان ادبیات را دچار تغییر كرد. عده ای از این فرصت استفاده كردند و با تجربیات غربی ها آشنا شدند ولی برخی پیرو افكار غربی شدند و سیل تقلید را راه انداختند. اما هر چند كه این تقلید آسیب نهضت ترجمه بود ولی همان تقلیدها هم به عنوان تجربه به كار ادبیات آمد و ادبیات ایران را بارورتر كرد.

این شاعر با توصیف سرفصل های تاریخ ادبیات قبل و بعد از انقلاب در خصوص شعر جریان جوان امروز تصریح كرد: بنابراین من فكر می كنم در آینده شاهد یك ادبیات پویا و بالنده خواهیم بود. همین كه امروز تلاش هایی برای برون رفت از فضای های از پیش ساخته شروع شده است از نشانه های خوبی حكایت دارد.

كمال شفیعی در ادامه به بررسی جشنوراه های ادبی بعد انقلاب پرداخته و گفت: چند دسته از جشنواره ها همواره برگزار شده اند. برخی دست به جرسان سازی زده اند و قصد كرده اند كه جریان های ادبیات جوان را سمت و سو بدهند و گروهی از این جشنواره ها هم به جایزه دادن صرف بسنده كرده اند.

این در حالی است كه وی معتقد است هر دو دسته از جشنواره ها دچار خلل و آسیب هایی هستند كه باید بسیار دقیق مورد بررسی قرار بگیرند.

این شاعر با اشاره به جشنواره هایی مانند سوره تصریح كرد: جشنواره سوره علی رغم كمبودها و كاستی هایی كه داشته هیچ وقت در ورطه ای نیفتاده است كه شعرای كاسب كارانه بدان نگاه كنند. هر چند همین الان هم عده ای به خاطر معایب برگزاری جشنواره برای كسب منافع مادی شاعر جشنواره ای شده اند.

در خصوص معایب جشنواره شعر و داستان جوان سوره این شاعر معتقد است: وقتی آثار رسیده جشنواره ها از سوی داوران یك دست داوری و قضاوت می شود، مسلما نحوه قضاوت و سلیقه داوران را شركت كنندگان دائمی كشف می كنند و از آن به بعد اشعاری تولید می كنند كه بتوانند در جشنواره موفق شوند.

شفیعی درباره آثار مثبت جشنواره سوره گفت: به هر حال امروز بسیاری از سردمداران و نام آوران جریان شعر و داستان محصول جشنواره سوره بودند. این نشان از تاثیرگذاری این جشنواره دارد.

این شاعر درباره نحوه تاثیرگذاری جشنواره سوره گفت: وقتی جشنواره صرفا محلی نباشد برای مسابقه دادن، باید از پیشتوانه بسیار قوی برخودار باشد. جشنواره در عمل وقت درو محصول است.
یعنی قبل از آن باید با كارگاه ها و دیگر امكانات استعدادها در جای جای كشور به كشف و پرورش استعدادها بپردازند و با تكمیل فرایند كاشت و داشت در خود جشنواره برداشت صورت گیرد.

این شاعر معتقد است كه جشنواره سوره علی رغم كاستی هایش توانسته به این شكل پیش برود. از این رو گفت: وقتی در كشور انتشار آثار به صورت جدی با دشواری مواجه است جشنواره هایی از قبیل سوره به عنوان یك تریبون برای دیده شدن به كار كسانی می آید كه در شهرستان ها كار می كنند.

سیزدهمین جشنواره سراسری شعر و داستان جوان «سوره» در بخش‌های داستان كوتاه بزرگسال، داستان كوتاه كودك و نوجوان، شعر كودك و نوجوان، شعر نو (نیمایی و آزاد)، شعر كلاسیك، ترانه و سرود ۲۸و ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ در استان قزوین برگزار می‌شود.

منبع: پایگاه خبری حوزه‌هنری