صدور معارف اهل بیت(ع) با موسیقی آیینی انقلاب

.

راه نوا| رویش های جوان در عرصه موسیقی انقلاب نوید بخش روزهای خوبی برای عرصه فرهنگی کشورمان است. جوان هایی که نه انقلاب و بلکه تحولات دو دهه بعد آن را نیز آنچنان درک  نکرده اند. وقتی از نزدیک با آنان آشنا شدیم بیشتر از انگیزه و نیت آنان آگاه می شویم. علی اکبر قلیچ خواننده جوان کشورمان در ابتدای سال جدید با آثار نو برای اهل بیت (ع) حضور فعالی در عرصه موسیقی انقلاب داشته است. در ادامه متن مصاحبه راه نوا با را به اتفاق می خوانیم.

-­ ابتدا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که موسیقی را ازکجا شروع کردید؟

علی اکبر قلیج ­پور هستم، متولد نوزده مهر هزار‌‍ سیصد ‌و‌ هفتاد ‌و دو در شهر تهران و دارای مدرک فوق دیپلم مکانیک می باشم و الان هم دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی هستم. در خانواده ای مذهبی بزرگ شده ام و پدرم از بچه های جبهه و جنگ است. او میاندار هیئت است و خودم نیز مداحی می کنم.

موسیقی را از نه سالگی شروع کردم و با تشویق خانواده سیزده سالم بود که به گروه شمس پورناظری ها برای فعالیت در حوزه موسیقی وارد شدم. یک دوره سولفژ ونوازندگی را به صورت خودجوش دنبال می کردم. فضای موسیقی بسیار لغزنده است و مانند حرکت بر روی لبه تیغ می ماند. هیچ اطمینانی نیست که کسی وارد این عرصه شود و بدون توکل خداوند سربلند بیرون بیاید.

-­ چطور شد که از فضای مذهبی هیئت و مداحی کردن وارد عرصه موسیقی شدید و به خوانندگی پرداختید؟

بنده هنوز هم در جلسات خانگی در ده شب اول محرم مداحی می­کنم. کار در جامعه موسیقی به نسبت هیئت سخت­تر است. چون آن طرف همه می­گویند حسین، این طرف هیچکی نیست. دلیل من این بود که اینجا احساس کردم خلاء هست. با توجه به پتانسیل موسیقی و پیرو سخن مقام معظم رهبری که می فرمایند هنر به واسطه شعر، موسیقی و سینما فرهنگ را تثبیت میکند، برای حضور دراین عرصه مصمم شدم. منتها من قائل به این نیستم که هنر برای هنر باشد هنر یک ابزار است، یعنی ما از هنر برای هدف متعالی وارزش هایمان استفاده می­کنیم.

یک عده برای اهداف مادی همچون شهرت می خواهند فقط خواننده باشند. جامعه موسیقیایی و خوانندگان ما بدون تعارف درآخر با آثار بی محتوای عاشقانه به کجا می­خواهند بروند؟ عاشقانه­ها یک وقتی عاشقانه سنگین است. حال اگر اشعار حافظ را بخوانیم که عاشقانه معنوی است حداقل نکات و محتوایی را دارد. عاشقانه­هایی که الان خواننده­های ما می­خوانند که مردم هم دوستشان دارند، خواه یا ناخواه الگو گرفته از غرب است.

ما باید عاشقانه هایمان را مطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی خودمان بومی سازی کنیم و الا حتما به سوی غربی شدن می رویم. بنده با چنین اهدافی وارد موسیقی شدم. غربی ها می خواهند در جنگ فرهنگی که مقام معظم رهبری مکررا اشاره کرده اند از طریق تاثیر فرهنگ جامعه مارا به سمت بی محتوایی و بی هدفی ببرند. موسیقی عاشقانه ما متاسفانه همین مسیر را پیش می رود.

سیاسی بودن بد نیست، در حالتی که شما دیانت‌ات عین سیاست‌ات و سیاست‌ شما عین دیانت‌ات باشد. شما باید تکالیف دین را بشناسی و در این راه قدم بردارید.

 

نباید تاثیر موسیقی ما لحظه­ای و آنی باشد. موسیقی ما علاوه بر ایجاد احساس باید مقام ایجاد کند. مخاطب ما به ابیات شعر فکر ­کند و تاثیر بگیرد تا این تبدیل به مقام شود. موسیقی ما باید به سمتی برود که ثبات داشته باشد تاثیر موسیقیایی ما ثبات داشته باشد، حالا الان اشاره خاصی نمی­کنم اما در همین کارهای ارزشی هم گاها دیده می­شود که آدم وقتی موسیقی تمام شد دوست دارد برود یقه آمریکا را بگیرد.

-­ در هیئت فعالیت شما چگونه بود، شما با آقای محمود کریمی همکاری داشتید؟

من متعلق به هیئت بودم و هستم و انشالله به لطف اباعبدلله خواهم بود. کف هیئت­ها بزرگ شدم و همه بزرگواران همچون حاج محمود کریمی، حاج محمد طاهری، حاج آقای سازور و بقیه عزیزان در حق بنده لطف داشته اند. پای منبر این­ها گریه کردیم، سینه زدیم و اشک ریختیم که حالا به برکت این ها یک سوزی هم به صدای ما داده اند.

-­ چطور شد که از مداحی به سمت موسیقی پاپ با مضامین سیاسی و انقلابی روی آوردید و اصلا چرا سیاسی می خوانید؟چرا مرگ=آمریکا؟

 ابتدا باید ببینیم تعریف ما از سیاست چیست، آیا امتداد “سَاسَةَ الْعِبَادِ وَ أَرْكَانَ الْبِلاَد” که در زیارت جامعه کبیره ائمه که می­گویند ما سیاست مداران مردم هستیم، آن سیاست است یا نه سیاستی که در دولت مردان جهان استفاده می­شود. سیاسی بودن بد نیست، در حالتی که شما دیانت‌ات عین سیاست‌ات و سیاست‌ شما عین دیانت‌ات باشد. شما باید تکالیف دین را بشناسی و در این راه قدم بردارید. حال سوال مطرح می شود که چرا مرگ بر آمریکا؟ به نظرم این­ها که سوال می کنند قرآن را خوب نخواندند. ما نه به مردمش کاری داریم نه به اینکه جو حاکمش چیست.

منظور ما تاریخ آمریکاست، تمامی جنایات و ظلم آنان بر مظلومین است. ما در شعر انگلیسی کار “مرگ= آمریکایی” که با آقای زمانی تولید کردیم، یک قسمت مهم آن اشاره به تاریخ آمریکا دارد، به قول مقام معظم رهبری، شرمسار است از کارهایی که کرده، از برده داریش، از استعمار واستثمارش است. این بر همگان روشن است آمریکایی که ما می­گوییم واقعا سزاوار مرگ است و اگر چیزی غیر این بگوییم واقعا از گستره انسانیت فاصله گرفته ایم.

شما ببینید چقدر اتفاق در جهان افتاده اصلا ما به ظلم هایی که بر کشور خودمان وارد شده کاری نداریم در ویتنام، ژاپن، چچن و خاورمیانه آمریکا هر جا نگاه کنید در هر برهه تاریخی یک دست شری در آن اتفاق­ها داشته که چهره دولت آمریکا را منفور کرده است.

-­­ از ویژگی­های ارزشمند کارهای شما استفاده از زبان انگلیسی است. هدف از این کار چه بوده است؟

در فضای بین المللی خواننده­ های مختلفی همچون سامی یوسف با استقبال خوبی مواجه شده اند. ملودی های زیبا و مفاهیم معنوی موجب جذب مخاطب عمومی در جهان شده است. آن طرف دارند برای حضرت رسول(ص) می­خوانند، معارف دین اسلام را می­خوانند، ولی کسی نیامده تا حالا مثلا راجع به امام حسین(ع) ومعارف اهل بیت(ع) و نسبت اش با کفر و ظلم امروز همچون آمریکا بخواند. وقتی ما می­گوییم اعتقادمان این است پس این شعار باید جهانی شود. بیست و دوم بهمن ما رسانه ای می شود اما ما باید حرفمان را به گوش طرف مقابل غرب برسانیم. به مخاطب بین المللی با زبان موسیقیایی مفاهیم خودمان که منجر به شعار مرگ بر آمریکا می شود را برسانیم. بنده زبان عربی را بر همین اساس می خوانم و به امید خداوند با توجه به جمعیت مخاطب اسپانیایی زبان، این زبان را نیز مد نظر دارم.

الگوی بنده سامی یوسف نیست. وقتی ایشان با چنین قالبی در فضای جهانی توانستند موفق بشود، من هم می توانم به زبان جهانی معارف اهل بیت(ع) را که ضد استکبار و در دفاع از مظلوم است را منتشر کنم.

 -­ آثاری را که تا کنون منتشر کرده اید را برایمان معرفی بفرمایید.

 نخستین کاری که من انجام داده‌ام شاید برمی­گردد به پنج سال پیش با موضوعیت حضرت علی اصغر(ع)که به زبان انگلیسی بود. ما به این نتیجه رسیدیم که فرهنگ عاشورا بخاطر وجود یک سری المان­ها از ظرفیت مضمونی بالایی برخوردار است که مخاطب غربی به سرعت می­تواند دریافت کند. ما در فرهنگ عاشورا کاری به آن سر بریدن و به گودال و این­ها نداریم ولی محبت یک دختر به پدر و خواهر به برادر اثر میگذارد. شما هر جای دنیا بگویی یک بچه شیرخواره را سربریدند همه دل­ها منقلب می­شود. اولین کار لطف و کرم حضرت رباب بود. هر کاری در زندگی­ام بکنم اول و آخر ممنون حضرت رباب هستم. انسان­ها یکسری خلوت­ها برای خودشان دارند، از قدیم هم می­گویند آن کسی که برای خودش خلوتی برای عبادت نداشته باشد یک جایی کارش گره می­خورد و دستش رو می­شود.

کار بعدی قطعه “مهربانم” بود که برای امام حسین(ع) خواندیم با یک ملودی با استفاده از سبک­های آیینی(هیئتی) ساخته شد. یک قطعه انگلیسی دیگر نیز با نام “وداع آخر” که آن هم برای حضرت زینب(س) و امام حسین(ع) بود. بعد آن با آقای رفیعی کار می­کردم آن موقع تیتراژ یکی از مستندهایشان فکر می­کنم پرواز سیصد و بیست بود با موضوعیت امام رضا(ع) که خواندم. اولین اجرای مشترک من و حامد زمانی در جشن نیمه شعبان با عنوان “کار منجی” میدان امام حسین(ع) است و از شبکه دو هم پخش شد. رسید به آلبوم “بیسیم چی”که نقطه عطفب بود، ازاین لحاظ که دست روی سوژه خاصی گذاشته بودیم. همان طور که ادبیات ما در زمینه دفاع مقدس رونق گرفت، موسیقی هم باید قدم هایی برمیداشت. قطعه بنده برای این آلبوم با عنوان  ترکش با ترانه سرایی پیمان طالبی که شرح زندگی جانبار بود منتشر گردید. بعد از آن هم کار انگلیسی فارسی ارباب تشنه لب که بچه­های نصر تی وی و آقای محمد حسنی این کار را تهیه کنندگی کردند و کلیپش را ساختند و شبکه افق پخش شد. آخرین اثر بنده هم کار مرگ = آمریکا به همراه آقای حامد زمانی خوانده شد.

خوشبختانه جریان موسیقی انقلاب در جریان است. باید هرچه بیشتر همدل و نزدیک تر شویم تا در سوژه ها و مضامین هماهنگی ایجاد شود.

-­ ما در مضامین باید به تنوع در موضوعات و مضامین برسیم و ژانر های مختلفی را احیا کنیم. به نظر  شما درفضای شعر آیینی چه کاستی هایی وجود دارد که باید در موسیقی پاپ ایجاد شود؟ چه برنامه و هدف هایی را دراین زمینه دنبال خواهید کرد؟

در حال حاضر بیشتر کارها مناسبتی است، یعنی حتی یک سوژه عام کسی انتخاب نمی­کند که برای مدت طولانی در ذهن ها بماند و به کار بیاید. به نظر من نباید در یک مناسبت کار مقطعی انجام شود و پخش کنیم بعد هم مدفون شود، مخصوصا ما که دست گذاشته ایم روی معارف و مفاهیم اهل بیت(ع). باید در طی سال به آن پرداخته شود. شما یک قطعه ای را برای ولادت امام رضا(ع) رونمایی می کنید تا همان ولادت امام رضا(ع) مردم بشنوند بعد هم تمام شود، خب این درست نیست. ترویج فرهنگ اهل بیتی را اگر ما بتوانیم در قالب سیره عملی و رفتاری به مخاطب ارائه بدهیم خیلی کار بزرگی انجام داده ایم. بدون شک نقش روحانیت و کارشناسان در این زمینه بسیار پراهمیت است. همان طور که در غرب اتاق های فکر برای هنرمندان سوژه و مضامین ارائه می کنند.

نیتم بر این است که برای فرهنگ اهل بیت(ع) مخصوصا در حوزه بین الملل کارهای دو زبانه و با استانداردهایی که هر کسی شنید کمتر بتوان به آن ایراد بگیرد. از لحاظ موسیقیایی وکلام و چه از لحاظ خواندن من سعی می­کنم خیلی به این­ها بپردازم. چون دوستان همه دارند در این فضا کار می­کنند ولی خود من بعضی وقت­ها ناراحت می­شوم که مثلا یک کاری را می­خواهند عجله­ای برسانند و بعد از کیفیت کار می­زنند. برای من کیفیت اولویت دارد، به نظر من کیفیت خیلی مهمتر است تا تعداد کار.

-­ نسبت به فضای موسیقی کشور و جشنواره­ هایی مثل موسیقی فجر چه ارزیابی ای دارید و نظرتان در مورد آن چیست؟

اگر قرار باید جشنواره ها ویترین موسیقی انقلاب در کشور باشد، بنده نقدهای به آن دارم. اسم جشنواره فجر است برای دهه فجر برگزار می شود ولی دقیقا دارند به مضامین دیگری می پردازند. خواننده­هایی که برای آثار بدون محتوا که به ناکجا آمد می رسد می خوانند و می گویند ذائقه مخاطب این را می پسندد. ما بیش از همه نیاز به مدیریتی را داریم که براساس اهداف و آرمان هایمان به حمایت از آثار و تولیدکنندگان در راستای انقلاب بپردازد. جشنواره های ما فضایی شده برای حمایت از کاری بی ارتباط با مردم وانقلاب!

مردم بر مبنای یک اندیشه دینی فضای نامطلوب اجراهای موسیقی را نمی پسندند و برهمین مبنا مخالف برگزاری کنسرت ها هستند. بدون شک کسی با هنر و موسیقی مخالف نیست. این مردم در تاریخشان هنر جزئی از زندگیشان بوده است.

 

-­ امروز ما سازمان ها و ارگان های متولی زیادی داریم که باید به این امر بپردازند، به نظر شما مشکل در کجاست؟

اسم خواننده ارزشی با هدفش گره خورده است. هدف اش ارزش های انقلاب است. سازمان ها باید از تولیداتی که براین مبنا است را حمایت کنند. بدون تعارف خیلی­ها دوست ندارند وصله سیاسی و انقلابی بهشان بخورد، از آهنگساز بگیر تا میکس و مستر و دیگر فعالان حاضر دراین عرصه. این وضعیت بدون شک ثمره مدیریتی است که موسیقی انقلاب را به اقلیتی تبدیل کرده است که دیده نمی شود. این روند باید برعکس بشود.

-­ در ابتدا انقلاب ما شاهد ظهور موسیقی انقلاب بودیم که بسیار جاودانه شد. به نظر شما دلیل ماندگاری آن تولیدات چه بود؟

اگر بررسی کنیم متوجه خواهیم شد کارها کاملا دلی و برپایه اعتقادشان بوده است. در آن زمان انقلاب موجب شد تا هر فردی قدمی برای آن راه بردارد. موسیقی در خدمت انقلاب و امام و مردم بود. اما امروز با وجود آن که رهبری پیرو زیاد دارند اما به موسیقی انقلاب بها داده نمی شود! 

-­ در سالی که گذشت شاهد رویدادهای مختلفی در عرصه موسیقی بودیم. لغو کنسرت در شهرستان ها یکی از اتفاقات مهم موسیقی کشورمان بود. نظر شما در رابطه با آن وضعیت چه می باشد؟

به نظرم ما در برخورد و روش مشکل داریم. در عرصه هنر ما نباید برخورد های سلبی و چکشی داشته باشیم، هرچند نیت و عمق نقدمان درست باشد. بلاخره مردم بر مبنای یک اندیشه دینی فضای نامطلوب اجراهای موسیقی را نمی پسندند و برهمین مبنا مخالف برگزاری کنسرت ها هستند. بدون شک کسی با هنر و موسیقی مخالف نیست. این مردم در تاریخشان هنر جزئی از زندگیشان بوده است. باید به سمتی برویم که از طرف مردم شاهد اقدامات دقیق تر در برخورد با جامعه هنری برای اصلاح و از ناحیه هنرمندان توجه به رفع حواشی باشیم. شاید اگر روحانیت ما دراین عرصه ورود جدی تر داشتند شاهد این اتفاقات نبودیم!

– می گویند که چرا وقتی خوانندگی همچون حامد زمانی در ان شهرها می خوانند اقدام و برخوردی از سوی مردم و حکومت صورت نمی گیرد. شما دلیل این وضعیت دوگانه را چه می دانید؟

چرایی اش در خود سوال است، حامد زمانی چه می­خواند؟ البته شأن اهل بیت(ع) همیشه باید حفظ شود، اما در همان چهارچوب ها هم اگر شما به مفاهیمی بپردازید که در راستای اندیشه ائمه اطهار می باشد و اجرای شما مفسده و حواشی به دنبال نداشته باشد، حتما شاهد چنان برخوردهای نخواهید بود. تاریخ این مردم نشان می دهد که با ابتذال در هنر مخالف هستند نه با خود هنر.