شعر را به فیلمنامه تبدیل کردم

راه‌نوا- تولیدات نمایشی کوتاه در ترویج و تبلیغ تفکرات مختلف گاه تاثیرگذار‌تر از مجموعه‌های بلند و پروژه‌های بزرگ ظاهر شده‌است. در دنیای امروز که همه امور بشر تابع فرآیندهای سریع است، اینکه انتقال مفاهیم سیاسی، اجتماعی و فرهنگ‌ساز و بویژه مفاهیم حسی و عاطفی در نماهنگ یا فیلم کوتاه در زمان کمتر اتفاق بیفتد، بسیار با اهمیت  و در صورت دقیق بودن فرآیند تولید، با ارزش نیز هست.

تولیداتی از این دست در قالب آموزش‌های غیررسمی جای می‌گیرد که ماناتر و به لحاظ ذهنی عمیق‌ترند. به طور مثال نماهنگ اخیری که با موضوع شهدای مدافع حرم با عنوان «ارغوان» ساخته شد و مورد تقدیر رهبر انقلاب نیز قرار گرفت از این دست بود. نماهنگی که در مدت زمانی کوتاه جدی‌ترین مسائل عقیدتی و معارف شیعه را به زبانی هنرمندانه به تصویر می‌کشد. این کار برگزیده بخش نماهنگ چهاردهمین جشنواره مقاومت نیز شد.

مهدیار عقابی به تازگی نماهنگ «چای روضه» را نویسندگی و کارگردانی کرده است که این روزها به مناسبت ایام محرم در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیگر توزیع شده است.  «چای روضه» محصول جدید باشگاه فیلم سوره حوزه هنری و براساس شعری به همین نام از سیدحمیدرضا برقعی، شاعر آیینی کشورمان است. تنظیم و آهنگسازی این نماهنگ را امید روشن‌بین انجام داده است. «چای روضه» داستان دختری است که بعد از سال‌ها برای احیای سنت روضه خانگی مادربزرگش به خانه قدیمی‌اش بازمی‌گردد. نماهنگ در فضای دهه‌های ۶۰ و ۹۰ می‌گذرد و زمان آن در حدود ۵ دقیقه است.

مهدیار عقابی، کارگردان نماهنگ «چای روضه» در گفت‌وگویی درباره این اثر گفت: ایده نماهنگ «چای روضه» سال گذشته براساس شعری با همین عنوان از سیدحمیدرضا برقعی به ذهنم رسید. البته ما قرار بود سال گذشته این اثر را تولید کنیم اما موانعی ایجاد شد و به تاخیر افتاد.

کارگردان نماهنگ معروف «ارغوان» با اشاره به اینکه ایده فیلمنامه، شعر است، ادامه داد: این شعر بازگو کننده خاطرات مشترک زمان کودکی همه ماست. لذا من نیز با تعهد به شعر، سعی کردم فیلمنامه را از شعر بگیرم؛ شعر برقعی ذاتا قصه‌گو است، در جایگاه شاعر ایستادم و با توجه به زاویه نگاه شاعر، تلاش کردم همان را به تصویر درآورم. البته با تفاوت‌هایی که در کار تصویری ایجاد می‌شود و در نهایت به نفع نماهنگ درمی‌آید و همان ایده را به فیلمنامه تبدیل کردیم.

کارگردان «چای روضه» درباره قصه اثر گفت: داستان درباره دختری است که در دهه ۶۰ در خانه مادربزرگش خاطراتی داشته است و حالا پس از سال‌ها به خانه مادربزرگ رجوع می‌کند تا آن سنتی که مادربزرگ برپا کرده بود را مجدد احیا کند. آن سنت هم مراسم روضه خانگی دوشنبه‌ها است.

وی افزود: همانطور که در پلان آخر کلیپ می‌بینیم دختر دوباره آن سنت را احیا می‌کند و شوهرش سینی چای روضه را میان دسته‌های عزاداری می‌برد و نخستین کسی که از این خیر و برکت در فضای انتزاعی و فلسفی متنعم می‌شود، خود مادربزرگ است. او نخستین کسی است که از این خیرت و مبرات استفاده می‌کند.

کارگردان نماهنگ «ارغوان» با اشاره به استفاده از مادر شهید در نقش مادربزرگ، بیان داشت: ما در نماهنگ «ارغوان» نیز از یک فرزند شهید مدافع حرم در نقش اصلی استفاده کرده بودیم. آن تجربه موفق سبب شد در این اثر نیز از یک مادر شهید برای نقش مادربزرگ قصه استفاده کنیم که خودش نیز این سنت روضه را درخانه‌اش برپا کرده است. جالب آنکه ایشان در تمام پلان‌های خود، به طور ارادی و عجیبی گریه می‌کرد. به گفته خودشان به یاد لحظه‌ای می‌افتادند که پسرشان را راهی جبهه می‌کردند و همین سبب می‌شد حس و حال کار درآید.

عقابی با اشاره به دکلمه برقعی در این نماهنگ گفت: ما یک تجربه قبلی همکاری با آقای برقعی در نماهنگ «قطار قم- مشهد» داشتیم. در آن اثر مشاهده کردیم وقتی ایشان خود شعر را دکلمه می‌کند، بهتر از هر کس دیگری می‌خواند و احوال شاعر در دکلمه نمایان است. لذا تصمیم گرفتیم قطعه موسیقی «چای روضه» را نیز با صدای خود ایشان ضبط کنیم.

عقابی درباره روند تولید «چای روضه» گفت: روند تولید، روند کوتاه‌مدت پربازده‌ای بود. عوامل همان تیمی بودند که با هم نماهنگ «ارغوان» را تولید کرده بودیم و رسیدیم به مدلی که هرچقدر سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر کار را جمع کنیم، بازخوردهای بهتری خواهیم داشت. در این کار نیز ۳ روز پیش تولید داشتیم و در ۳ روز تصویربرداری کردیم و ۲ روز نیز مونتاژ آن انجام شد.

کارگردان «چای روضه» ادامه داد: این نماهنگ خیلی متفاوت‌تر از تجربیات قبلی من بود. چون بخش عمده‌ فضای فیلمنامه در دهه ۶۰ می‌گذشت. شناخت کلی از دهه ۶۰ داشتم و به‌ خاطر همین شناخت کلی و جزئیاتی که در ذهنم نیست، سعی کردم لوکیشن را در محلی انتخاب کنم که تصویرسازی دهه ۶۰ سخت نباشد. لوکیشن ما در شهرک سینمایی غزالی بود.

عقابی درباره ویژگی‌های این اثر گفت: من همواره در انتخاب موسیقی، دقت و وسواس زیادی دارم. از طرفی سعی می‌کنم درگیر فرم، فضای انتزاعی، نمایش خواننده و… نشوم. سعی می‌کنم به گونه‌ای کار کنم که خاطره‌انگیز باشد. آثار قبلی‌ام نظیر «اشتیاق»، «ارغوان»، «قطار قم- مشهد» و… همگی لحظات خاطره‌انگیزی دارند که برای همه ما آشنا و مشترک است. اینها نمادهایی است که مخاطب راحت می‌فهمد و برای او شیرین است و دوست دارد.

کارگردان نماهنگ «چای روضه» با اشاره به عدم استفاده از بازیگران چهره در اثر بیان داشت: چون نماهنگ خاطراتی را بازگو می‌کند که به تعداد آدم‌ها مشترک است، اگر می‌خواستیم- بویژه درباره کاراکتر دخترمان که از دهه ۶۰ به دهه ۹۰ شیفت می‌کند- از بازیگر چهره استفاده کنیم، میزان تاثیرگذاری‌اش بر مخاطب کمتر می‌شد. لذا سراغ بازیگران خوب تئاتر رفتیم.

نماهنگ «چای روضه» به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه و محصول باشگاه فیلم سوره حوزه هنری است. عقابی در گفتگویی که پیش‌تر و به بهانه اثر تحسین‌شده «ارغوان» درباره علاقه‌اش به ساخت نماهنگ گفته بود: تاثیر یک کلیپ حدودا ۴ دقیقه‌ای می‌تواند بیشتر از یک فیلم سینمایی چند ساعته باشد. من از خواندن نقدهای فنی و دغدغه‌مندی که بر آثارم وجود داشته باشد واقعا استقبال می‌کنم. در این راه نیاز به دریافت نقدها و کسب تجربیاتی دارم تا ان‌شاءالله با دستی پر این راه را ادامه دهم، هر چند با این تحسین‌های انجام‌شده برای «ارغوان» وظیفه‌ام خیلی سنگین‌تر شد و باید در ادامه راه بسیار مراقب باشم. ساخت نماهنگ برایم خیلی جذاب و مهم است، چرا که می‌توان در چند دقیقه پیام‌های مهمی را با سرعت منتقل کرد و در جهان پرشتاب امروزی این مساله خیلی مهم است و مخاطبان بیشتری هم دارد.

منبع: وطن امروز