شاعران باید چهره پیامبر اسلام را به جهانیان معرفی کنند

راه‌نوا- حامد عسگری در گفتگویی در خصوص جایگاه و لزوم توجه به اشعار نبوی ضمن اشاره تاریخ پربار اشعار آیینی در ادب فارسی اذعان داشت: اگر نگاهی اجمالی به عمر هزار و چارصد ساله ادبیات فارسی داشته باشیم می بینیم که در مدح و منقبت و سوگ اهل بیت(ع) شعر فارسی ادای دین خوب و بجایی کرده است.

این شاعر ارتباط با ادای دین شاعران فارسی به اهل بیت(ص) بیان کرد: از فردوسی بزرگ که نعت امیرالمومنین و حضرت رسول را دارد تا سعدی که در غزل معروفی می گوید: «سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی/ عشق محمد بس است و آل محمد» می بینیم که شاعران فارسی زبان در طول ادوار مختلف به ساحت تمام این بزرگواران ادای دین و ادای ارادت کرده اند که البته پررنگ ترین آنها حضرت سیدالشهدا است که از دوازده بند معروف محتشم کاشانی که جاودانه شده است این جریان ادامه داشته و  همچنان در طول تاریخ ادب فارسی در جریان بوده است.

وی ادامه داد: در عصر حاضر هم که به لطف خدا اشعار آیینی در میان شاعران معاصر دوره خوبی را سپری می کند و شاعران بسیاری در این حوزه قلم می زنند و طبع آزمایی می کنند.

حامد عسگری با اشاره به ویژگی های خاص پیامبر اکرم(ص) گفت: حضرت رسول(ص) پیامبر دین اسلام هستند و به پیغمبر مهربانی و صداقت و وحدت شهرت دارند و به در طول تاریخ اسلام همواره پیام آرامش و صلح و مهربانی را برای بشر به ارمغان آورده اند و در کنار دین اسلام پیام آور دوستی و آشتی بوده اند.

این شاعر عصر حاضر را دوران التهاب مذهبی دانست و با بیان اینکه می بایست حضرت رسول(ص) را به جهانیان معرفی کرد اظهار داشت:  دوره معاصر هم که دوره ای سرشار از التهاب است و از یک طرف دشمنان روبه رو و از یک طرف شبه مسلمانان افراطی فضای اسلام را مورد تهدید و فشار قرار می دهند و این ملتزم آن است که پیغمبر ما به جامعه و جهان شناسانده شوند و سیره و پیام ایشان به جهان و جهانیان معرفی و اعلام شود.

عسگری در ارتباط با آثار تولید شده در این حوزه، اشعار نبوی را قطره ای در مقابل اقیانوس دانست و عنوان کرد: می توان گفت که شاعران ما هم در این وضعیت کارهای خوب و قابل توجهی انجام داده اند و اگر به شاعران آیینی از جانب جایگاه خود نگاهی اجمالی داشته باشیم می بینیم که در مقام پیامبر رحمت و مهربانی آثار خوبی تولید و خلق شده است اما اگر این نگاه نسبت به شان و مقام آن حضرت باشد مشاهده می کنیم که این آثار قطره ای در مقابل اقیانوس است و انگار هیچ کاری صورت نگرفته است.

وی افزود: لازمه این مساله آن است که شاعران با مطالعه و تفحص در زوایای پنهان زندگی ایشان بیشتر به بیان معارف و سیره آن حضرت اقدام نمایند و پیغمبر اسلام را بیش از پیش به جامعه معرفی کنند.

این شاعر با اعتقاد بر اینکه سرایش شعر آیینی قدم زدن بر لبه تیغ است اظهار داشت: شعر آیینی یک وجه تمایز با شعر آزاد دارد و آن این است که در اشعار آیینی شاعر بر لبه تیغ قدم می زند و دلیل آن هم این است که شاعر به خود که نگاه می کند قطره را در برابر اقیانوس می بیند اما هنگامی که شاعری قصد تولید اشعار آیینی دارد باید مراقب باشد که دچار غلو نشود، به نوع چینش کلمات دقت کافی داشته باشد و باید نوع وصفی که از این بزرگواران دارد را با نوع وصفی که مثلا  معشوق و بهار و گل و طبیعت دارد متمایز بداند و نوع برخورد و گفتمان شاعر از پیامبر عظیم الشان اسلام و اهل بیت ایشان باید برخوردی مودبانه و حساب شده باشد و در عین رعایت ادب و پاکیزگی کلام به خلق آثار بپردازد.

حامد عسگری با تاکید بر رعایت ادب و آداب در سرودن اشعار آیینی گفت: شاعران باید دقت نمایند که از محور آداب برخورد با این بزرگواران خارج نشوند و مضامینی را انتخاب کنند که بتواند گوشه ای از شان و مقام و سیره این بزرگواران را به جامعه معرفی کند. هر چند که در شعر آزاد هم شاعران می بایست به چینش کلمات خود دقت و توجه نمایند اما این وسواس در اشعار آیینی به مراتب بیشتر است و وقتی سخن از اهالی آسمان به میان می آید و ما زمینی ها قصد چیدن خوشه ای از این عظمت را داریم هرچه دقت و وسواس بیشتری داشته باشیم انشاالله اثری خلق می شود که هم برکتی به زندگی شاعرانه شاعر می دهد و هم مهر تاییدی از این بزرگواران دریافت می کنیم و چه بسا که سند نجات و رستگاری ما بشود.

این شاعر با بیان اینکه در بحث مدح و منقبت حساسیت بیشتری وجود دارد تصریح کرد: شعر آیینی و اشعاری که برای معصومین(ع) سروده می شود یا مدح و منقبت است و یا سوگ سروده. سوگ سروده شعری است که با استناد به تاریخ و روایات و نحوه شهادت آن بزرگواران با بیانی شاعرانه سروده می شود اما در بحث مدح و منقبت حساسیت بیشتری وجود دارد.

وی افزود: چرا که هنگامی که میخواهیم از رسول الله(ص) تعریف کنیم نباید این تعریف به گونه ای باشد که این شخصیت عظیم الشان را گنگ و مبهم نشان دهد و شاعران باید مطالعه داشته باشد و در زندگی و سیره این بزرگوار جستجو کند و مسائلی را بازگو کند که قبلا گفته نشده باشد.

وی با بیا مثالی ادامه داد:مثلا اگر در شعرمان بگوییم آقا شما همان کسی که در شب میلادتان کنگره های آتشکده های زرتشت خاموش شد. این روایتی است که عموم مردم به آن واقف اند اما نوع پردازش و نوع نگاه و چینش کلمات است که شعر را زیبا می کند و مهم این است که شاعر دوربین خود را کجای این واقعه قرار دهد و از کدام منظر و دریچه به آن نگاه کند.

عسگری همت شاعران را در تکثیر سیره نبوی در جهان موثر دانست و بیان کرد: ضمن اینکه زندگی حضرت رسول(ص) آنقدر نکته دارد که  لحظه لحظه آن می تواند منبعی برای تولید اشعار و داستان و حتی فیلم های خوب و زیبا باشد و این همت و غیرت شاعران روزگار را می طلبد که با توجه به شرایط کنونی و فضای اسلام هراسی موجود و با توجه به ذهنیتی که غرب در تلاش است از اسلام و مسلمانان در جهان به تصویر بکشد به تولید و خلق اثار ارزشمند در مقام ایشان بپردازند تا پیغمبر اسلام(ص) بیش از پیش و بهتر از گذشته در جهان تکثیر و شناسانده شود.

عسگری در مقایسه اشعار عاشورایی و اشعار نبوی گفت: در ارتباط با فراگیری ادبیات عاشورایی در برابر ادبیات نبوی می توان گفت که قیام حضرت سیدالشهدا(ع) آنقدر عظیم و حماسی بود که تاثیر گذاری عمیقی در جامعه داشت که چه از بعد حماسی چه از بعد معنوی و چه از بعد احساسی حرف های بسیاری برای گفتن دارد و ابیات زیادی به شاعر می دهد.

وی ادامه داد: در عین حال رویکرد جامعه به مساله عاشورا رویکردی خاص و ویژه است و اشعار عاشورایی هم بیشتر دربرگیرنده احساس و حماسه است اما در ارتباط با پیامبر با توجه علو مقامی که این بزرگوار دارند هنوز این گرایش در جامعه ادبی و عمومی ما فراگیر نشده است.

این شاعر با بیان دلائل کم کاری در حوزه شعر نبوی عنوان کرد: می توان علت آن را به حساب کم کاری شاعران و یا عدم استقبال مخاطبان گذاشت. مثلا اگر مجموعه شعری در مقام حضرت رسول(ص) سروده شود این سوال مطرح است که این مجموعه چقدر مطرح می شود؟  اما با این همه در خلال اشعار آیینی که به صورت مجموعه منتشر می شود اشعار بسیاری به حضرت رسول(ص) تقدیم شده و در مقام ایشان سروده شده است که این اشعار آثار خوبی هستند که در خور شان ایشان هستند و کیفیت بالایی دارند هرچند که از نظر کمی تعداد آنها اندک است.

حامد عسگری با بیان اینکه نهادهای فرهنگی و اصحاب رسانه کمتر به موضوع پیامبر پرداخته اند اظهار داشت: می توان گفت که نهادهای فرهنگی و اصحاب رسانه کمتر به موضوع پیامبر پرداخته اند و صرف بازگویی این که پیغمبر اسلام(ص) دین اسلام را آوردند و آن را توسط اهل بیت خود گسترش دادند کافی نیست و باید توجه شود به شخصیت ایشان که رحمت للعالمین هستند و برخوردهای ایشان با اصحاب خو د و خانواده و امت خود و سبک حکومت و نحوه ترویج اسلام بوسیله ایشان که می توان گفت تا حدی از جنبه های مغفول مانده مقام ایشان هستند که تا کنون آنطور که باید به آنها پرداخته نشده است و اگر هم پرداخته شده باشد آنگونه که باید نمود و گسترشی نداشته است.

عسگری در پایان با تاکید بر اینکه هنر نبوی باید از مظلومیتی که دارد بیرون بیاید خاطر نشان کرد: باید اهالی هنر دست به دست هم دهند و ما تئاتر نبوی داشته باشیم و شعر و داستان و فیلم و نقاشی نبوی داشته باشیم. همچنین می بایست جشنواره های  نبوی و مسابقات کتاب خوانی در این حوزه برگزار شود و این ها سبب می شود که معارف آن بزرگوار بیشتر به جامعه جهانی شناسانده شود و هنر نبوی از این مظلومیتی که دارد بیرون بیاید.