درونمایه اصلی شعرهای سهرابی‌نژاد «حماسه» است

راه‌نوا- آئین شانزدهمین شب شاعر پاسداشت محمدرضا سهرابی‌نژاد عصر دیروز و با حضور مشفق کاشانی، اسماعیل امینی، عباسعلی براتی‌پور، حجت‌الاسلام دعایی، حمیدرضا شکارسری، رضا اسماعیلی، مصطفی محدثی خراسانی، شیرین‌علی گل‌مرادی، کریم رجب‌زاده، کامران شرفشاهی و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در سازمان هنری ـ رسانه ای اوج برگزار شد.

اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه به عنوان سخنران ابتدایی این مراسم با بیان اینکه در گذشته جوانترها وقتی در جلسات شعر شرکت می‌کردند تا مدت‌ها به آنها اجازه داده نمی‌شد که حرف بزنند و نظری بدهند، اظهار کرد: جلسات شعر در گذشته به نوعی  به مانند خانقاه می ماند. به دنبال شعرایی بودم که شعرهایشان مانند صورتشان باشند، اما نمی یافتم. تا اینکه به فردی بزرگ، چون مشفق کاشانی استاد برجسته شعر و ادب رسیدم که شعرهایش همانند صورتش بود. امروز هم کسی اینجا حضور دارد که من شعرهایش را به مانند صورتش می شناسم.

وی افزود: سهرابی نژاد پر از شوق حسرت، غم ، خنده و… است که همه‌ی این عواطف، لبخنده و … را می توان در شعر او یافت.

امینی با اشاره به منش و تواضع سهرابی نژاد در عرصه ادبیات خاطر نشان کرد: او فردی است که من شعر را در حضور او یاد گرفتم، اما هیچ گاه ندیدم که خود را بی نیاز از آموختن بداند و دائم در حال پرسش و یادگیری و اموختن بود.

این استاد دانشگاه اذعان کرد: امروز در حضور کسی هستیم که علاوه بر تخصصی در عرصه شعر، در پژوهش و تحقیق هم دستی توانا دارد. هم چنین او بازنشسته صدا و سیما است و حدود 30 سال در این عرصه زحمت کشیده است.

امینی با خطاب به اهالی رسانه ادامه داد: امروز عنوانی داریم به نام “چهره مطرح” که در مشاغلی چون ورزش، سینما و… خلاصه می شود و اهالی رسانه بیشتر به این سمت کشیده می شوند، اما در حوزه های شعر، ادبیات و علم چنین تعریفی وجود ندارد. این دوربین‌ها، جنجال‌ها و هیاهوها را بگذارید برای همین مشاغل و این دوربین و … را به عرصه ادبیات سرایت ندهید. شاعر به دنبال چهره شدن نیست.

وی گفت: بعضی از شعرا با چاپ اولین دفتر شعر و یا چاپ یک پوستر حس می کنند که ” من آنم که جز من نبود”. در صورتی که سهرابی نژاد نمونه شاعری است که هنوز هم در حال آموختن است و در این مسیر گام بر می دارد.

حمیدرضا شکارسری سخنران دیگر این مراسم  اظهار کرد: در سال‌های پیروزی انقلاب جریانی به عنوان جریان شعر انقلاب ایجاد شد که این جریان مدیون فضایی است که آن را می‌توان به جمهوری شعری تعبیر کرد. در دوره‌ای که این مردم توانسته بودند با دست خالی ژاندارم منطقه را بیرون کنند، تصمیم گرفتند وارد حوزه ادبیات شوند و همین شد که شاعرانی آمدند که بدون تجربه شعری شعر سرودند و زود هم ناپدید شدند.

وی افزود: بخش مهمی از جریان شعر انقلاب مدیون افرادی است که جوان بودند اما تجربه شعری داشتند و قبل از انقلاب شعر را شروع کردند. اما بعدها به جریان انقلاب پیوستند.  این افراد با پشتوانه شعری که داشتند به کمک شاعران انقلاب آمدند.

شکارسری با بیان اینکه در شعر انقلاب نام افرادی چون سهرابی نژاد از قلم افتاده است، ادامه داد: یکی از کارهایی که محققان پژوهشگران عرصه‌ی‌ ادبیات و شعر می توانند انجام دهند، شناسایی افرادی است که بر جریان شعر انقلاب تاثیر گذاشتند. اگر بپذیریم یکی از اثرات انقلاب احیای قالب‌های شعر کلاسیک بود نقش آقای سهرابی‌نژاد را باید در احیای قالب‌های دو بیتی و رباعی محفوظ نگه داریم. در آن سال‌ها وی تشخیص می‌دهد که قالب رباعی در عین کوتاهی می تواند ضربه کاری و نهایی را وارد کند.

این شاعر و منتقد ادبی اذعان کرد: برجستگی سهرابی نژاد باعث شده که ما از سایر مهارت های وی غافل بمانیم. سهرابی نژاد علاوه بر مهارت در شعر، روزنامه نگار قهاری نیز است. وقتی بحران و انقلابی پیش می آید این شاعران هستند که خود را به روزنامه و روزنامه نگاری نزدیک می کنند. چون یکی از وظایف شعر انقلاب رسانه ای است.

وی ادامه داد: روزنامه‌نگاری می‌تواند یکی از محل‌های جذب  شاعران انقلاب باشد و بسیاری از شاعران معروف ما روزنامه‌نگار بودند. در سالهای بحرانهای اجتماعی و سیاسی شاعران می‌توانند نقش فعال‌تری داشته باشد.

شکارسری با اشاره به سروده های سهرابی نژاد در دوران انقلاب، اضافه کرد: در سالهای آغازین انقلاب، سهرابی نژاد شعرهای نو می سرود، یعنی زمانی که شعر نو در حاشیه و شعر کلاسیک در متن قرار داشت. این تجربه های نو سرایی منجر به انتشار مجموعه‌ای از شعر نو شد که حال و هوای حماسی داشت.

 شاعر و منتقد ادبی در پایان گفت: حماسه درونمایه اصلی شعرهای سهرابی‌نژاد و در هم رفتگی حماسه و عرفان نیز از مشخصه‌های بارز شعر وی است. توجه به ارمان‌های و نشانه‌های دینی و انقلابی و همینطور دفاع مقدس در شعر وی چشمگیر است.

مشفق کاشانی مهمان بعدی شانزدهمین شب شاعر بود که روی صحنه حاضر شد. وی اظهار کرد: تا پیش از انقلاب سنت مرده پرستی رواج داشت و اگر بزرگان کاری می کردند، هیچ توجهی به آنها نمی شد. با پیروزی انقلاب بود که این سنت از بین رفت.

کاشانی در ادامه به آشنایی خود با سهرابی نژاد اشاره و تصریح کرد: این آشنایی به سالهای ابتدایی انقلاب بر می گردد. ابتدا با اشعار وی آشنا شدم و سپس در جلسه ای او را از نزدیک دیدم. از انجا بود که این دوستی دیرینه آغاز شد و تا به امروز در کنار یکدیگر هستیم.

این استاد برجسته ادبیات خاطرنشان کرد: همان طور که می گویند، آدمها را باید در سفر شناخت، من نیز سهرابی نژاد را در سفرهایی که با او داشتم شناختم. وی دارای شخصیتی منضبط، آرام و با محبتی است. هر کس لحظه‌ای با او هم صحبت می‌شد فکر می‌کرد سالهای بسیاری است که او را می‌شناسد.

وی گفت: سهرابی‌نژاد در همه قالب‌های شعر فارسی زبانزد بوده و اکثر آثار دوبیتی‌های وی در منزل همدم من است و این در حالی است که کمترین خودخواهی در وی وجود داشت.

در ادامه این پاسداشت، کریم رجب‌زاده اظهار کرد: آشنایی من با سهرابی نژاد به سالهایی دوری باز می‌گردد که من شعرهای او را در مجلات و روزنامه‌ها می خواندم، زمانی که وی در متن انقلاب حضور داشت.

وی  با بیان اینکه از میان آثار او رباعیات و دو بیتی ها ماندگارترین هستند، افزود: در کنار این موضوع، نباید فراموش کنیم که سهرابی نزاد از امکانات زبانی چون ضرب المثل ها و اصطلاحات فارسی استفاده کرد و شعر سرود.

رجب‌زاده ادامه داد: سهرابی نژاد در عین اینکه یک شاعر مردمی است، شیفته اهل بیت نیز است. اشعار و سروده‌های وی مصداق بارز این ادعاست. زیرا زیباترین رباعی‌ها و سروده‌ها را در وصف شهدای کربلا قلم زده است. وی از زاویه حماسه به عاشورا نگاه می‌کند و نگاهی از زاویه مظلومیت و ضعف ندارد. این شاعر انقلابی ادامه داد: سهرابی نژاد همیشه در حال اموختن بوده و از اینکه چیزی را بپرسد و یاد بگیرد هیچ ابایی ندارد. به گمانم سهرابی نژاد حافظ قرآن است و به خاطر تواضع و فروتنی که دارد بروز نمی دهد. زیرا در میان اشعارش آیات قرانی به چشم می خورد.

حسین اسرافیلی سخنران بعدی مراسم هم با اشاره به فروتنی سهرابی نژاد اظهار کرد: وی قدردان محبت ها بوده و هست و همیشه سعی کرده است از این محبت ها یاد کند. وی افزود: اندیشه وعقاید دینی در رفتار وی متجلی است و محبت ائمه و اهل بیت در اشعار او دیده می شود. اسرافیلی با اشاره به نگاه مذهبی سهرابی نژاد در اشعارش، ادامه داد: یک نگاهی از زاویه قرآن به آثار سعدی داشته است. این شاعر دارای دل عاشورایی است و در کنار این مسئله، نگاه طنز گونه نیز به مسائل دارد. شاعر انقلابی اضافه کرد: این نگاه طنز گونه در اشعاری که در دوران دفاع مقدس سروده بارز است. زمانی که در اشعارش با مایه های طنز، دشمن را تحقیر می کند. . پیش از آنکه ما به عنوان شاعر به جبهه برسیم، اشعار به جبهه‌ها رسیده بود و شعر سهرابی‌نژاد یکی از اشعاری بود که رزمنده‌ها می‌خواندند. تفکر سال پنجاه و هفتی در سهرابی‌نژاد باقی است و این در حالی است که امروز عده‌ای چهره عوض کرده‌اند اما وی هنوز بر مسیر سال 57 است.