«حال اهل درد»؛ شرح حال «بزرگِ جماعت شعر انقلاب»
راه‌نوا- «حال اهل درد» را بهانه قرار داده‌ایم تا یادی کنیم از بزرگ شاعران انقلاب، حمید سبزواری. مردی که سالها ذوق هنری خود را در راه انقلاب پیش گرفت و امروز از بیماری آلزایمر رنج می برد.
سبزواری را خیلی ها با شعرهای انقلابی‌اش می شناسند، شعرهایی که با آن از کودکی و دبستان بزرگ شده اند و خاطره های زیادی با آن دارند.
شاید استاد امروز به یاد نیاورد روزی را که شعر «خمینی ای امام» را برای ورود رهبرش سروده است. شاید فراموش کرده باشد که روزگاری شعر «برخیزید، بخیزید» را برای شهدای انقلاب و «الله اکبر، خمینی رهبر» را برای انقلاب، «شهید مطهر» را درباره شهید مطهری سروده باشد، اما من و تمام مسئولین فرهنگی نه سروده‌های بزرگ جماعت شعر انقلاب را و نه خود وی را فراموش نمی‌کنیم و حتماً به مانند دیگر هنرمندان در مرکز توجه قرار می دهیم و حالا که امروز استاد در بستر بیماری است، احوالی از وی می‌گیریم.
سبزواری هنرمند متعهد با کوله باری از تجربه هاست. امروز او از همنشینی با امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری، شهید مطهری، دکتر شریعتی، مهرداد اوستا و خیلی های دیگر را به یاد ندارد. حتی همسر وی در گفت‌و گویی عنوان کرده بود که شرایط جسمی و روحی به گونه‌ای است که به سراغ شعر و کتاب نمی‌رود. استاد سبزواری امروز دردی دارد که باید آن را در «حال اهل درد» جست و جو کرد.
سبزواری، شاعری انقلابی
مقام معظم رهبری در دیدار سالانه شاعران، پس از دیدن حمید سبزواری با صدای بلند صدا می‌زنند: آقای حمید… و این شاعر پیشکسوت با کمک بقیه آرام آرام نزدیک می‌شود و حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز می گویند: «بیایید ببوسمتون…» و این شاعر را در آغوش می‌کشند. و چنین توجهی از سوی رهبری نشان از اهمیت و اثرگذاری این شاعر انقلاب دارد.
تاریخ ادبیات شیعه، سرشار از نوع آوران و آفرینشگرانی جان بر کف و دار بر دوش است که هر یک به سهم خود همچون بهاری زایشگر، فصلی درخشان و سبز از شعر و شعور انقلابی را جان بخشیده‌اند و بر درخت کهنسال شعر فارسی، شکوفه‌های تازه‌ای رویانده‌اند.
از ابتدای شروع مبارزات حضرت امام خمینی (ره) و از همان آغازین روزهای نهضت، کم نبوده‌اند شعرایی که به تعهد خویش عمل کرده و اندیشه و پیام امام خمینی را ترویج کرده‌اند. یکی از این شعرای انقلابی حسین ممتحنی با تخلص «حمید» و معروف به حمید سبزواری است.
شاعری که با انقلاب رشد کرد و در تاریخ ادبیات ایران معاصر ماندگار شد. سبزواری از آغاز جوانی و آشنایی با گروه‌های سیاسی و مسائل سیاسی تا مقطع پیروزی انقلاب اسلامی، یک لحظه اسلحه‌ی شعر را در پیکار با ظلم حکومتگران غاصب به زمین ننهاد؛ و شعر حماسی، اسلحه‌ی وی در این پیکار جانفرسا بوده است. وقتی آتش انقلاب زبانه کشید، وی با همین سلاح به یاری نهضت برخاست و شعرش در خدمت انقلاب قرار گرفت. چگونگی روند این مسیر پرفراز و نشیب در کتابی با عنوان «حال اهل درد» از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
این کتاب مروری بر خاطرات و اشعار حمید سبزواری است. «حال اهل درد» در ۲۸۰ صفحه و در چهار فصل نگاشته شده است. خانواده و محیط اجتماعی، نخستین تکاپوها و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی، آشنایی با نهضت امام (ره) و فعالیت در تهران، فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی عناوین بخش‌های کتاب را تشکیل می دهد. در پایان کتاب نیز از تصاویر و اسناد استفاده شده است. همچنین یکی از مزیت‌های کتاب داشتن نمایه در پایان کتاب است که سبب دسترسی سریع مخاطب به کلید واژه‌ها می‌شود.
«حال اهل درد» نه تنها به بررسی و روایت زندگی شاعر انقلابی حمید سبزواری می‌پردازد، بلکه به دلیل گره خوردن دوران زندگی وی با پیروزی انقلاب و دفاع مقدس، روندی از این جریانات را نیز ارائه می‌کند و خواننده از دید یک شاعر انقلاب، فضای سیاسی،اجتماعی و فرهنگی کتاب را از نظر می گذراند.
سبزواری چند سالپیش طی گفتگویی با بیان خاطراتی از دیدار با مقام معظم رهبری از حضور ایشون در محافل ادبی هم یادی کرده و گفته بود: «مقام معظم رهبری در زمانی که رئیس جمهور کشور بودند وقتی متوجه این امر شدند که شب‌های شنبه در منزل بنده محفل ادبی برپا می‌شود، در این محفل حضور می‌یافتند. از زمانی هم که مقام معظم رهبری مسئولیت رهبری مسلمین جهان را بر عهده گرفتند، تا سال‌های متمادی شب‌های شنبه محافل ادبی در منزل ایشان برپا بود که جلسات بسیار خوب و پرباری بود.»
رهبر معظم انقلاب سالها پیش مقدمه ی کتاب‌های سبزواری را به رشته تحریر در آورده‌اند. سبزواری در کتاب «حال اهل درد» این خاطره را ذکر کرده است و یکی از افتخارات خود را مقدمه نویسی مقام معظم رهبری بر کتاب خود می داند و در صفحه ۱۹۵ در این باره می گوید:
یک روز در خدمت حاج آقا بودم که فرمودند: آقا حمید چرا شما کارهایتان را چاپ نمی کنید؟
من به شوخی گفتم: آقا منتظر مقدمه ای هستم که شما بر کتاب بنویسید.
ایشان جدی فرمودند: من برای هیچ کس این کار را نکردم، ولی برای شما این کار را انجام خواهم داد.
من در واقع می گویم یک چراغی در دلم روشن شد وقتی که ایشان این فرمایش را فرمودند، گفتم: الحمدالله.
رفتم اینها را جمع و جور کردم. بعد آن موقع آقای شمسایی در دفتر حاج آقا کار می کرد. به شمسایی گفتم که به حاج آقا یادآوری کنید. شما بگویید کتاب آماده است من مقدمه را می خواهم، دیدم شمسایی آمد و گفت که حاج آقا فرمودند شعرها را بدهید و من این دو کتاب شعر را دادم خدمت حاج آقا بردند، البته همه مرتب و آماده بود. ایشان یک مقدمه دو صفحه ای بر کتاب نوشتند و چون هر دو کتاب را من فرستاده بودم مقدمه ایشان زینت بخش هر دو کتاب شد. این یکی از نعمت های پروردگار بود که نصیب من شد، ان شالله ظل ایشان مستدام باشد و آن آرمانهایی که دارند، همه، جامه‌ی عمل بپوشند و مقدمه نویسی ایشان مقدمه ای شد برای برخورداری بیشتر از وجود ایشان.
متن کامل مقدمه رهبر انقلاب بر کتاب شعر استاد سبزواری که برای اولین بار در فضای مجازی منتشر می شود و حتی در پایگاه اینترنتی دفتر تنظیم و نشر آثار مقام معظم رهبری نیز موجود نیست، چنین است:
همسر حمید سبزواری از مردم خواسته برای سلامتی و طول عمر این شاعر بزرگ انقلاب دعا کنند.
نظرات