اسفنديار قره باغي

«دکتر اسفنديار قره باغي» متولد اول بهمن ماه 1320 در محله قره‌باغي‌هاي تبريز است. از سال ۱۳۳۸ وارد هنرستان موسیقی گردید و در خرداد ماه سال ۱۳۴۳ فارغ‌التحصیل و بعنوان معلم موسیقی در مدارس کرمانشاه به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. قره‌باغي دکتراي موسيقي کلاسيک خود را از ايتاليا اخذ کرده است. ترومپت، ساز تخصصي اين هنرمند است. ولي با پيانو و ويلن نيز آشنايي کامل دارد. به طوريکه در کنار آموزش آواز، سال‌ها به تدريس اين سازها نيز پرداخته است. اوّلین اُپرای رادیویی وی در سال ۱۳۵۰ سرود «ای ایران» بود که با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی انجام گرفت. قره باغي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در سازمان صدا و سيما به همکاري با واحد موسيقي سازمان درآمد و در زمينه سرودهاي دفاع مقدّس فعال شد و در مدت هشت سال جنگ تحميلي بيش از هشتصد سرود با مضامین دفاع و استقامت ساخت. او در سالهای اخیر سمفونی ارس و سمفونی خلیج فارس را ساخت اما بی‌تردید تاثیرگذارترین اثر او سرود «آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» است که موسیقی آن را احمدعلی راغب ساخته و شعر آن را حمید سبزواری سروده‌است.
رهبري گروه کُر تالار وحدت، رهبري گروه کُر صدا و سيما، رئيس مركز سرود و آهنگهاي انقلابي، رياست كميته آواز كلاسيك خانه موسيقي، مسئول موسيقي راديو، نايب رئيس كانون هنرمندان ايران از جمله سوابق مسئوليتي دکتر قره باغي محسوب مي‌شود.

قره باغی از زبان خودش
قره‌باغی دربارهٔ خودش می‌گوید:  من هم مثل هرمخلوق نه از آسمان آمدم نه از کره‌ای دیگر. من سال ۱۳۲۲ به عنوان یک طفل ایرانی درسرد‌ترین ماه زمستان بهمن ماه درکوچه قره‌باغی‌ها در پشت ساختمان شهرداری، ساعت ۱۰ شب به دنیا آمدم. پدرم «سالار قلی خان» از ادبا و طنز پردازان به نام شهر تبریز بود که سال ۱۳۴۸ دیده از جهان فروبست. مادر بزرگم نبات خانم همسر «ستارخان» بود که نواده‌هایشان بیوک خانم و کوچک خانم و آقا یدالله که سرهنگ ارتش بود. دوران ابتدایی را درمدرسه پرورش درزخیابان تربیت تمام کردم. مدت زمانی را در تهران بودیم سال ۱۳۳۸ مجددا «به تبریز آمدیم و من وارد هنرستان موسیقی شدم و درسال ۴۳ به دنبال کار اپرا رفتم و سال ۴۷ سرپــرستی گروه اپرای تالار رودکی (تالاروحدت) را داشتم همزمان با این کار سُلیست هم بودم. خوانندگی می‌کردم ضمن همکاری با اداره فرهنگ و هنردر رادیو نیزفعالیت داشتم. درسال۱۳۵۰ سرودهٔ ایران را با آهنگی از زنده یاد روح الله خالقی و شعر دکترحسین گل گلاب خواندم که قبلا شادروان بنان اجرا کرده بود. آموزش هنر جویان را در زمینه سلفژ و صدا سازی و تعلیم خوانندگی را از نیز‌‌ همان زمان شروع کردم که تا به امروز ادامه دارد و اعتقار دارم که آموزش هنرموسیقی باید علمی باشد نه دیمی.

مظهر «لا اله» در موسیقی
وحید جلیلی (مسئوول دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی) درباره اسفندیار قره‌باغی می گوید:
تفکر دینی با «لا اله» شروع می‌شود. با نفی اله‌ها و بت‌های غیر خدا. اسفندیار قره‌باغی، مظهر «لا اله» در موسیقی انقلاب اسلامی است، مظهر موسیقی برائت از مشرکین، برائت از شیطان بزرگ است… وجه برائتی، در کارهایش یک جلوه‌ی خاصی دارد و ایشان آن جلوه‌ی جلالی انقلاب را در صدا و آثار خودش به خوبی منعکس کرده…
قره‌باغی‌ها وقتی وارد این میدان شده‌اند که بسیاری از هنرمندان به مصداق آیه «و یکذب‌الله بخلوا به یوم‌القیامه» (آل عمران) بودند آنهایی که توانایی و بضاعتی داشتند و خدمت راه خدا را به جا نیاوردند و «سیطوقون ما بخلوا به یوم‌القیامه» مثل یک طوقی از آتش در روز قیامت به گردن آنها افکنده می‌شود و خواهند فهمید که اینان نفعی نکردند که هنر خود را از دسترس یک انقلاب مردمی دور نگه داشتند و اجازه ندادند که انقلاب از هنر آنها استفاده کند.

تهران که سهل است
وقتی از او می پرسند چرا با اين شهرت و اعتبار، تهران را رها کرده و آموزشگاه موسیقی خود را در تبریز تاسیس کرده است؛ جواب می دهد:
تهران که سهل است ما به موقع‌اش اروپا را رها کرديم و به مملکتمان آمديم. بعدها جنگ شد احساس کرديم بايد به نوعي در صحنه حضور داشته باشيم. در آن زمان حدود 840 سرود و ترانه براي رزمندگان و جبهه‌ها کار کرديم که در آن مقطع به طور مرتب از راديو تلويزيون پخش مي‌شد. همين حس دِين را در سال‌هاي بعد نسبت به شهر خودم داشتم. احساس کردم بايد به شهر خودم برگردم و هنرم را در اختيار جوانان شهرم بگذارم. (ایسنا)

آلبومی برای بیماران سرطانی
اعتقادي به انتشار سي دي و کاست و فعاليت‌هاي انتفاعي ندارد. خودش می گوید: هيچ وقت به موسيقي به عنوان محل درآمد نگاه نکردم. فقط يکبار 12،13 سال پيش بود که آلبومي به نام «حرفهاي تازه» منتشر کردم. کاري بود که با هزينه شخصي خودم منتشر شد و همه عوايد چند ميليوني‌اش- که در آن زمان مبلغ کمي هم نبود- صرف بيمارستان سرطاني شهداي تجريش شد. (ایسنا)

زیباترین فحش‌های ادبی
در پاسخ به کسانی که سرود «آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» را پیام‌آور مرگ و غیر انسانی خوانده‌ بودند؛ می گوید:
اين سرود، سرودي است که خشم يک ملت را از دست درازي‌ها، غارتگري‌ها و دخالت هاي آمريکا در خود نهفته دارند. آمريکا لايق اين بد و بيراه ها – حتي بدتر از آنها- است. در این سرود زیباترین فحش‌های ادبی به کار برده شده است. عقرب جراره‌ای، دیو ستم‌کاره‌ای، روبه مکاره‌ای و دزد جهان‌خواره‌ای. من از همین آقایونی که نشسته‌اند و از ما انتقاد می‌کنند می‌پرسم؛ کدام یک از این صفت‌هایی که به امریکا نسبت داده‌ایم، تا کنون خلافش به اثبات رسیده است. تا امروز صحت تمام این صفت‌ها برای امریکا تایید شده است. ما که آدم نکشته ایم، ما که با موشک هواپیمای مسافربری حامل 290 نفر سرنشین بی‌گناه را منفجر نکرده‌ایم، ما که در خیابان‌ها مهندسین هسته‌ای را ترور نکردیم! ما فقط برخی از صفت‌های شما را بیان کرده‌ایم. (مصاحبه با مشرق نیوز)