شعر سرود ملی از کیست؟

راه‌نوا- سرود ملی یکی از نمادهای انقلاب اسلامی است که در دهه ۷۰ با حضور بهترین‌ها در حوزه شعر و موسیقی تنظیم و ارائه شد. سرودی که جایگزین سروده استاد ابوالقاسم حالت شد و تا امروز با افتخار در مجامع عمومی و بین‌المللی طنین‌انداز است.

 سرود ملی یکی از وجوه فرهنگ انقلاب اسلامی است. شاید برای بسیاری این پرسش باشد، که چه کسی سرودن این شعر را برعهده داشته است. زنده‌یاد مشفق کاشانی در کتاب «خلوت انس» که نتیجه مکاتبات برخی از شاعران با وی است، درباره این سرود توضیح داده و شاعر آن را ساعد باقری دانسته و می‌نویسد: «از بین تعداد زیادی آهنگ که توسط آهنگ‌سازان مشهور آماده شد، تنها آهنگ استاد فرزانه دکتر ریاحی که اجرای آن 59 ثانیه وقت می‌گیرد مورد تصویب قرار گرفت. سپس از میان ده دوازده شعری که توسط شاعران شورای عالی شعر صداوسیما بر اساس ملودی مورد بحث سروده شده بود، «سرود ساعد باقری» به اتفاق آراء انتخاب و با تغییراتی جزئی آماده اجرا گردید.

وی در ادامه این مطلب که پیش‌تر در یکی از رسانه‌ها منتشر شده بود، ادامه داد: من این مطلب را بدان جهت نوشتم که خود باقری عزیز با سعه صدری که دارد هیچگاه تا امروز بدین مهم اشاره نکرده است، ارباب فضل و بصیرت به خصوص کسانی که دستی در سرودن، سرود و ترانه و تصنیف دارند، می‌دانند گنجانیدن سرفصل‌های انقلاب در آهنگی 59 ثانیه‌ای تا چه حد توانایی می‌خواهد که باید گفت سرودن چنین سرود زیبایی در یک کلام کاری است کارستان.

سرود ملی به روایت شاعر

اما خود شاعر چندی پیش در برنامه «لبخند شمس» که در خوی با حضور شاعران برگزار شده بود و از رسانه ملی پخش شده بود، درباره چگونگی تنظیم سرود ملی گفت: پیش‌تر از من، استاد مشفق کاشانی در کتابشان این موضوع را توضیح داده بودند. داستان این بود که ملودی شعر جمهوری اسلامی را در اختیار دوستان شاعر قرار داده بودند تا براساس آن دوستان شاعر چند شعر بگویند. ماجرا برای سال 70 بود که من در آن هنگام 31 سال داشتم. در آن جلسه نهایی که داشت آثار بررسی می‌شد، هر بند که پخش می‌شد، دوستان سروده‌های خود را می‌خواندند. 11 معیار قائل شده بودند که باید در سرود ملی لحاظ می‌شد. سرود ملی پیشین از استاد ابوالقاسم حالت بود که به دلیل طولانی بودن گاه در مجامع جهانی به صورت کامل اجرا نمی‌شد و به نوعی شاید بی‌احترامی تلقی می‌شد.

وی ادامه داد: وضع اولیه‌ این سرود حدود 59 ثانیه بود که بعد تبدیل به 65 ثانیه شد. 11 معیار داشت که من یک‌بار به دوستان گفتم که در 59 ثانیه این 11 معیار در این مدت کوتاه اگر به نثر بخوانیم، جا نمی‌شود. البته این 11 معیار به جا و به حق بود و جزء شعائر ملی و دینی ما شمرده می‌شد. این جلسه با حضور تعدادی از شعرای بزرگ مانند استاد محمود شاهرخی، استاد مشفق، سپیده کاشانی، مرحوم اوستا و چند تن از دوستان برگزار شد. هر کدام از دوستان شاعر قسمت‌های مربوط به خودشان را می‌خواندند. بند به بند خوانده می‌شد و تصمیم می‌گرفتند که برای هر بند این ملودی باشد یا خیر. من هم دو کار عرضه کردم که در نهایت این سعادت من بود که همه این قسمت‌های انتخاب شده از دو شعر سروده شده من انتخاب شود.

باقری در ادامه به تغییرات لحاظ شده در سرود ملی اشاره کرد و یادآور شد: تنها یک‌تغییر در این شعر ایجاد شد و آن این بود که جایی برای کلمات «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» در ملودی اولیه نبود و به عبارتی ملودی فضایش برای حضور این واژگان تنگ بود. استاد اوستا به همین دلیل پیشنهاد دادند که در کنار «پیامت ای امام …» این بخش استقلال را اضافه کنیم که این پیشنهاد مورد پذیرش ریاحی، آهنگ‌ساز سرود ملی، قرار گرفت و در نهایت با تغییر کوچک ملودی این بخش اضافه شد. یک تغییر دیگر را نیز استاد اوستا اعمال کردند که مربوط می‌شد به آن بخش «بهمن شور ایمان ماست». استاد اوستا گفتند که بهتر است به جای «شور ایمان» از «فرّ ایمان» استفاده کنیم که در حقیقت با این پیشنهاد سخن را از زمین به آسمان بردند.

منبع: خبرگزاری تسنیم