ویژه‌نامه بزرگداشت نغمه‌های جاودان و هنر ماندگار؛ صادق آهنگران

راه‌نوا- طاهره قِبلی مادر صادق آهنگران در گفت‌وگو با شماره دوم ماهنامه «عصرجدید» می‌گوید: «سر صادق که باردار بودم، ماه آخرم، ماه رمضان بود. روزه گرفتم. به من می‌گفتند سر این بچه کامل روزه گرفتی، این غیر از بچه‌های دیگر است. زمان انقلاب، عموی صادق دائم می‌گفت این بچه آخر از بین می‌رود. به پدرش می‌گفت نگذار برود تظاهرات. گفتم من جلوش را نمی‌گیرم. نمی‌خواهم روسیاه باشم. حالا که خودمان نمی‌توانیم، بگذار بچه‌ها بروند».

شماره دوم «عصرجدید»، ویژه‌نامه‌ای است برای بزرگداشت نغمه‌های جاودان و هنر ماندگار صادق آهنگران که در 164صفحه و هم‌زمان با بزرگداشت او در پایان جشنواره پنجم فیلم عمار منتشر شده است.

در این ویژه‌نامه، علاوه بر گفت‌وگو با مادر صادق آهنگران، گفت‌وگوی مفصلی با خود او و همسرش مرضیه اصفهانی‌اصل هم چاپ شده که در آن از قول آهنگران آمده است: «کار ما تمام نشده، تازه شروع شده. گاهی خوش‌بینی و اعتماد به دشمن باعث می‌شود کسانی بگویند حالا دیگر جنگ تمام شده، ولی تا حق و باطل هست، از زمان پدر ما آدم تا ظهور امام‌زمان(عج) مبارزه هست. بزرگ‌ترهای ما می‌گویند وقتی امام‌عصر ظهور کرد، تازه اول روضه امام حسین(ع) و پرداختن به مبارزه است.»

سابقه قبل از انقلاب و جنگ صادق آهنگران، زندگی سال‌های جنگ او و خانواده‌اش در این سال‌ها و قاعده‌های تربیتی آنها، گروه سرود و تئاتر اول انقلاب و نکته‌هایی درباره حسین علم‌الهدی، علی شمخانی و حسین پناهی، بخش‌های دیگر این گفت‌وگو هستند.

گزارش تصویری و مکتوب از زندگی صادق آهنگران، حرف‌های منتشرنشده از سیدمرتضی آوینی درباره هنر و بیان در موسیقی معاصر که در آن به هنر و نغمه آهنگران اشاره شده و حرف‌های آیت‌الله حایری شیرازی با عنوان «محصول معامله با خدا»، صفحه‌های دیگری از این شماره «عصرجدید» را به خود اختصاص داده‌اند.

گفتارها و نوشته‌هایی از سیدمحمد قائم‌مقامی، امیرحسین شکیبافر، رحیم صفوی، محمدباقر قالیباف، غلام‌علی حدادعادل، احمد توکلی و گل‌علی بابایی هم جنبه‌های دیگری از کار و شخصیت آهنگران را به ما معرفی کرده است.

حرف‌های علی شمخانی، دوست و همشهری آهنگران و احمد غلام‌پور از فرماندهان جنگ در کنار سخن اهل فرهنگ، یعنی علی‌رضا قزوه، رضا امیرخانی، مسعود ده‌نمکی، حمید داوودآبادی، ابراهیم فیاض و محمدرضا سنگری، قطعه‌های دیگری برای تکمیل چهره نغمه‌سرای سال‌های جنگ‌اند که در «عصرجدید» به آن مهمان شده‌ایم.

در مطلبی با عنوان «تلویزیون مدیون آهنگران است»، به نقل از رضا امیرخانی آمده: «رسانه‌ها در شناساندن آهنگران موثر بوده‌اند، اما نمی‌شود گفت آهنگران مدیون رسانه است. بلکه رسانه مدیون آهنگران است. ممکن است بگویند رسانه این آقا را مطرح کرد، اما چاره‌ای نداشت. آدم‌های دیگری هم در همین مسیر بودند، اما حتی ما «ممد نبودی ببینی» را هم جزو جریان آهنگران می‌دانیم.»

ابراهیم فیاض هم در گفت‌وگویی به زمینه‌های شکل گرفتن پدیده آهنگران و تکامل موسیقی منطقه جنوب، از بوشهر و هرمزگان تا خوزستان پرداخته و علاوه بر آن فضای فرهنگی و اجتماعی سال‌های جنگ و همین‌طور وضعیت متناقض سال‌های اول بعد از پایان جنگ را توضیح داده است: «بعد از جنگ، در همین دانشگاه تهران خیلی ما را اذیت می‌کردند. سعی می‌کردند بچه‌های جنگ نتوانند درس بخوانند. ولی بچه‌های رزمنده در دوره تحصیل، رتبه‌های اول تا سوم را به دست می‌آوردند. در شرایطی که دانشجوهای دیگر مشروط می‌شدند. آن وقت نظر دانشگاه برگشت.»

یادداشتی خواندنی از محمدصادق شهبازی با عنوان «شهر بوی سکه و نان می‌دهد» و یادداشتی دیگر از محسن صفایی‌فرد با عنوان «ستاره دهه شصت»، این بخش از عصرجدید دوم را تکمیل کرده‌اند و مسعود کوثری، استاد دانشگاه تهران هم درباره «کتاب آهنگران» نکته‌هایی گفته و او را ژنرال فرهنگی واقعی دانسته است.

از میان اهالی موسیقی، جناب هادی آرزم، حمید شاهنگیان و تورج زاهدی درباره نسبت موسیقی و آهنگران و شرایط موجود موسیقی حرف‌هایی زده‌اند و سعید حدادیان و منصور نورایی، مداحان صاحب‌نام سال‌های دور و نزدیک، از این وجه به حیات و کار نوحه‌خوان توانای جنگ پرداخته‌اند.

وحید جلیلی، در گفت‌وگویی ضمن معرفی جریان مذهبی غیرانقلابی در سال‌های قبل و بعد از انقلاب، به تفاوت‌های مداحی مذهبی و مداحی مکتبی پرداخته و ماهیت اجتماعی هنر آهنگران را بررسی کرده است.

ماشاءالله عابدی، چهره معروف مداحی اصیل تهران هم تاریخ مختصری از مداحی قبل و بعد از انقلاب گفته و امتیاز نسل بعد از انقلاب را به دقت برشمرده است.

این شماره از عصرجدید، نوشته‌هایی از علیرضا میرعلی‌نقی، محمدمهدی سیار، مجتبی نام‌خواه، هوشنگ سامانی، نعمت‌الله سعیدی و میرزا عبدالکریم حق‌شناس را هم با خود دارد که در کنار بازخوانی سخنان امیرمؤمنان(ع) درباره جهاد چاپ شده‌اند.

در سرمقاله عصرجدید دوم آمده: «در تعریف شیک و فانتزی امنیت ملی و منافع دیپلماتیک، اگر کسی بتواند طوری بر انگیزه و توان مرزبان‌ها و رزمنده‌ها اثر بگذارد که بر توفیق آنها در حفظ خاک ایران کمک کند، چقدر قیمت دارد؟ در حفظ همان خاک که 30-40 کشور دنیا پشت صدام ایستاده بودند که یک وجب بیشترش را از ایران جدا کند. خاکی که منابع آب و نفت و کشاورزی و معدن در آن است و یک یا چند نفر، مرزهای درگیر جنگ را در مدت 8 سال سر و ته می‌کنند که این خاک محفوظ بماند. چنین امکانی، چند آلبوم عکس لبخند با جان کری را می‌خرد و آزاد می‌کند؟»

دومین شماره «عصرجدید» در 164 صفحه، به بهای 4هزار تومان و با سردبیری محمدحسین بدری منتشر شده است.