ضرورت تبدیل شدن شعر انقلاب به موسیقی

راه‌نوا- سعید بیابانکی را بی شک می توان یکی از پرچمداران شعر انقلاب و دفاع مقدس دانست. برای بررسی حال و روز این ژانر از شعر به سراغ شاعر نام آوازه کشورمان رفتیم تا ضمن بررسی کم و کاستی های شعر انقلاب راههای بهبود را نیز جستجو نماییم.

در ذیل ماحصل گفت و گو با این شاعر انقلابی را ملاحظه می فرمایید:

آقای بیابانکی، به اعتقاد شما حال و احوال شعر دفاع مقدس در جبهه فکری انقلاب اسلامی چگونه است؟

اگر بتوان برای شعر دفاع مقدس یک شروعی را در نظر گرفت باید گفت که همان اولین روز جنگ یعنی از شهریور ماه سال 59 شعر دفاع مقدس شروع شده است. ولی اگر خود جنگ در یک زمانی تمام شد این شعر و این ادبیات هرگز تمام نشده و اصلا تمام شدنی نیست. یعنی به قول سعدی که می گوید عشق را آغاز هست انجام نیست واقعا بعضی چیزها یک آغازی دارد ولی انجامی ندارد و نمی توان برای آن پایان تعریف کرد.

برای این است که در آن سال ها که ما درگیر جنگ بودیم شاید شعر و ادبیاتی که ملهم از آن جریان بوده یک روزهایی با شعار مواجه بوده و بعد اوج گرفته و دوباره فرود داشته است ولی بعد از جنگ به نظرم این وضعیت ادامه داشته است و به نظرم می آید باید به آن بگوییم شعر پس از دفاع مقدس.

به نظرم می آید شعر و ادبیات دفاع مقدس در روزگار امروز ما بیشتر از داخل خطوط عملیاتی جنگ، به پشت جبهه و در واقع وارد بطن زندگی شده است و خیلی از آن ها استقبال می شود و این استقبال به خاطر این است که  یکی دو نسل پس از جنگ؛ یعنی نسلی که بدنیا آمدند که جنگ را ندیدند این شعر را به روز رسانی کردند و تحویل نسل بعد دادند و شعر دفاع مقدس همیشه در خط اول بوده و هست.

به نظر شما نقاط قوت و ضعف ما در شعر انقلاب چیست؟

یک بخشی از ویژگی های شعر دفاع مقدس این بود که شعاری باشد و زمان جنگ می طلبید که بخشی از شعر شعار باشد و در جنگ های قدیمی هم داشتیم وقتی پهلوانان قدیمی به جنگ می رفتند برای هم رجز می خواندند و می گفتند من فلانی ام و پدرم فلانی است و اهل فلان قبیله ام و این موضوع به هرحال در روحیه طرف مقابل و دشمن تأثیر داشت و گاهی اوقات روحیه‌شان را با همین شعر می باختند.

 بخشی از کار شعر همین است و این برای زمان جنگ است و در زمان پس از جنگ حالت شعاری و حرف های مستقیم و رجزخوانی را اصلا مخاطب فعلی ما نمی پسندد. به نظر من یکی از نقاط ضعف ما این است که بخش عمده ای از شعر جنگ توام با شعار است؛ یعنی الان دیگر خیلی از شعرهای دهه شصت را نمی توان خواند و اگر هم خوانده شود هیچ لذتی از آن نمی بریم.

البته نقطه قوت ما در شعر دفاع مقدس این است که اینگونه شعر در شرایط فعلی صرفا کارکرد حماسی و جنگی و دفاعی ندارد و یک بخشی از کارکردش به کارکرد اعتراضی تبدیل شده است که این اعتراض، گاهی اعتراض اجتماعی و  سیاسی  است و باعث شده دوستانی که آن شرایط را درک کرده اند و الآن وارد جاهایی شدند که به شهدا و خون شهدا و آرمان های شهدا خیانت می کنند با اینگونه شعر اعتراضی، با این تفکرات مبارزه می کنند و به نظر من و الآن شاعرانی هستند که شعر دفاع مقدس را ابزار مبارزه می دانند.

مسئولین توانسته اند آنطور که باید و شاید در زمینه احیای شعر دفاع مقدس تلاش کنند؟

اگر بگویم نه، حرف گزافی نیست. ببینید شهر دفاع مقدس برای مسئولین ما خلاصه شده است در هفته دفاع مقدس والسلام؛ یعنی چون یک وظیفه اداری می شود به دوش شرکت ها و رسانه ها و مراکز فرهنگی و اداره ها و یک جوری بحث یک تکلیف است. در این یک هفته یک سری شاعران دفاع مقدس را جمع کنند ولی پس از این هفته در ادارات و رسانه ملی ما  به محل تاخت و تاز خواننده های پاپ و هنرپیشه ها و فوتبالیست ها و 24 ساعت معروف کردن و پولدارتر کردن اینها خلاصه می شود.

شما چه راهکاری را برای پیشرفت شعر انقلاب پیشنهاد می دهید؟

به نظرم به شبکه افق که تازه تاسیس است در این زمینه بسیار می توان امیدوار بود و امیدواریم همین راه را ادامه دهد. ببنید ما همیشه گفته ایم که جبهه فکری انقلاب اسلامی به یک شبکه ای نیاز دارد که در  رسانه حضور فعال داشته باشد و به نظرم شبکه افق بخشی از این را تامین کرده باشد و باید برای ترویج شعر دفاع مقدس قدم های بیشتری را بردارد.

راهکار دیگر این است که شعر دفاع مقدس، شعر انقلاب و شعر ارزش ها و همه اینها را دربرمی گیرد؛ دفاع مقدس یک بخش است به هرحال هشت سال از انقلاب سی و چند ساله است و این برای ماندگاری به فرآوری نیاز دارد؛ یعنی یک شعر خام باید تبدیل شود به کلیپ و آلبوم صوتی و ترانه و موسیقی و فیلم.

الان شما ببیند شعری که در موسیقی حضور دارد یک نوع شعر چیت و مبتذل و کوچه بازاری است و عاشقانه هایی سطحی است که بیشتر به درد بچه ها می خورد و تا دلتان بخواهد صداوسیما به این ها پر و بال می دهد و این ادبیات مبتذل را تبلیغ  می کند و وزارت ارشاد هم به همه اینها مجوز می دهد. در حالی که می بینیم شعر دفاع مقدس هیچگاه به موسیقی تبدیل نمی شود و باید برای تبدیل شعر دفاع مقدس به موسیقی اقداماتی انجام شود.

منبع: خبرگزاری سراج24