شهرستان ادب برای من یادآور تشکل‌های ادبی دهۀ شصت است

راه‌نوا- شهرستان ادب برای من یادآور تشکل‌های ادبی دهۀ شصت است، آن زمان که با وقوع انقلاب اسلامی خون تازه‌ای در رگ‌های شعر فارسی دمیده شده بود؛ جمعی از جوانان پویا و باانگیزه به میدان آمده بودند و با یک سعی بسیجی‌وار، در صدد راه‌اندازی جریان‌های ادبی، انتشار آثار و پرورش جوان‌ها بودند.

این طبیعتِ همه جریان‌ها و همه نهادهاست که کم کم به مسیر اداری می‌افتند، درگیر مقررات معمول می‌شوند و در واقع شاعران و نویسندگان آن‌ها به کارمندهایی بدل می‌شوند. در سال‌های اخیر چنین رخوتی در تشکل‌ها و نهادهای ادبی حس می‌شد، در حالی که جوان‌های بسیاری در جای جای این سرزمین سر برکرده بودند و با همان انگیزه و نشاط، در پی یافتن کانونی برای تجمع و فعالیت بودند.

از سویی دیگر با تحولات سیاسی اواخر دهۀ هشتاد، نوعی صف‌بندی سیاسی و حتی فکری در کشور بروز کرده بود که البته پیش از آن هم وجود داشت، ولی به این حدّ برجستگی و تبارز نرسیده بود. این تب و تاب و حتی گاه التهاب سیاسی هم جوان‌هایی را با جدیت بیش از پیش به میدان آورده بود.

این فضا ایجاب می‌کرد که این جوان‌ها گرد هم آیند، به هم وصل شوند و یک جریان جوان، پرتحرک و باانگیزه در شعر ایجاد کنند. شهرستان ادب حاصل این فضاست. ما در گردانندگان آن، سیمای شاعران جوان دهۀ شصت را می‌بینیم.

در ایجاد یک جریان ادبی نیرومند، چند چیز بسیار ضروری است: انگیزه، نشاط، آگاهی و تشکل. این گروه از این جهت که مقید به یک سلسله ارزش‌هایند و آن ارزش‌ها را مورد تهاجم می‌یابند، انگیزۀ دفاعی کافی دارند. چون جوان‌اند، نشاط و پویایی دارند. چون تجربه‌های نسل‌های قبل را با خود دارند صاحب آگاهی‌اند و چون بعضی آدم‌های تشکیلاتی همراه خود داشته‌اند، توانسته‌اند این تشکل را ایجاد کنند، تشکلی به نام «شهرستان ادب».

به نظر من شهرستان ادب تا کنون به تناسب امکانات محدودی که در اختیار آن بوده، بسیار موفق بوده است. اردوهای پرورشی آن، یادآور اردوهای دانش‌آموزی دهۀ شصت و هفتاد است. حلقه‌های ادبی آفتابگردان‌ها در چند شهر کشور فعال شده است و در حوزۀ انتشار کتاب هم کارهای ارزشمندی کرده‌اند. بگذریم از حضور فعالشان در دنیای مجازی.

اما آیندۀ شهرستان ادب چه خواهد بود؟ من گمان می‌کنم که حداقل برای یک نسل، این‌ها پیشگامان ادبیات در جریان انقلاب اسلامی خواهند بود. البته می‌توان احتمال داد که در آینده، همان رکودی که دامنگیر دیگر تشکل‌های ادبی و هنری شد دامنگیر شهرستان ادب نیز بشود، که به نظر من راه پیشگیری از آن، همین است که متولیان شهرستان، به شدت بکوشند که از جانبی اینجا را از تبدیل شدن به «اداره» حفظ کنند.

منبع: خراسان