جایی که علم و احساس تلفیق می‌شوند

راه‌نوا- کنسرت اپرای عاشورا شنبه و یکشنبه (15 و 16 آذر ماه ) در برج میلاد روی صحنه می رود. این پروژه موسیقایی ساخته بهزاد عبدی است و پیشتر به صدرت نمایش اپرا اجرا شده بود.

جمعه 7 آذر ماه برای حضور در جلسه تمرین ارکستر 120 نفره ای که 13 سولیست دارد به سالن رودکی برج میلاد رفتیم. تمرین امروز گروه از ساعت 18:30 آغاز می شود. در آغاز سولیست ها با همراهی عبدی تمرین می کنند و جای صدایشان و حالت هایی را که در هنگام خواند شعر باید ارائه دهند با بهزاد عبدی چک می کنند.

غلامرضا رضایی که ایفاگر نقش محتشم کاشانی در این اجراست رو به روی بهزاد عبدی می ایستند. عبدی پشت پیانو قرار گرفته است. آنها با هم شعرها را می خوانند و حالت های مختلف را تمرین می کنند. تمرین با برگشت های عبدی به بیت های قبلی همراه است. او از رضایی می خواهد هر واژه را آنگونه که باید ادا کند.

نکته جالب در مورد خوانندگان نقش منفی در کنسرت  اپرای عاشورا آن است که اولا همه از خوانندگان موسیقی کلاسیک هستند و ثانیا همگی نقش خود را با اغراق اجرا می کنند. ( بهزاد عبدی در این باره می گوید: این یکی از خاصیت های ارائه نقش های منفی در تمام اپراها در سطح جهان است که با غرق و تشر زدن قسمت های مربوط به خود را ادا می کنند.) .

نوبت به حسین علیشاپور می رسد تا تمرین های انجام شده را ارائه دهد. صدای ساز ابوا و تلاش نوازنده اوبوا برای نواختن نت هایی که به او محول شده به گوش می رسد. او کار را در مایه همایون ارائه می دهد. بعد به عبدی رو می کند و می گوید: در این قسمت احتمالا باید به جای تحریر روی ویبره ها تمرکز کنم. عصیان علیه ظلم مهم ترین المانی است که از همان ابتدای کار و خوانش کارها معلوم می شود عبدی از مقوله عاشورا مد نظر داد.

کم کم نوازندگان وارد سالن می شوند. بهنام ابوالقاسم( نوازنده پیانو) و استاد همایون رحیمیان( ارکستر مایستر) هم وارد می شوند. پیش از آنها خواننده‌ها آمده بودند جز محمد معتمدی. قبل از آنکه رهبر ارکستر به جایگاه خود برود استاد رحیمیان از بقیه سازها می خواهد سکوت کنند تا فقط ویالن ها سازشان را کوک کنند.

بهزاد عبدی در حال صحبت کردن با سجاد پورقناد است و نکات لازم را به او گوشزد می کند.

حالا نوبت نوازنده های بادی برنجی است تا سازشان را کوک کنند. رهبر ارکستر در جایگاهش قرار می گیرد و می گوید: عصر همگی بخیر. می گوید به نظرتان صدای چوبی ها شفاف است؟ برای کوک کردن سازها تکرار می دهد. وقتی مطمئن می شود همه چیز مرتب است کار را آغاز می کند. بهزاد عبدی با حرکت دست به نوازنده پیانو می گوید چه زمانی باید وارد شود. در بخشی از اجرا نوای ماندگار نوحه «المدار نیامد» به گوش می رسد. از جمله نقاط قوت این کار آن است که عبدی علاوه بر تلفیق علم و احساس، از نواهای ماندگار نوحه های ایرانی نیز در کارش استفاده کرده است. همین موضوع می تواند زمینه ساز نزدیکی هر چه بیشتر مخاطب با یک کار ارکسترال عاشورایی شود. نت سکوت پیانو و بعد صدای سازهای بادی برنجی از جمله شیپور یادآور تعزیه، نمایش- موسیقی آیینی سرزمینمان است.

در ادامه و پس از گذر از ترسیم فضای جنگی و حماسی، نوبت به بافت عاطفی ماجرا می رسد. قطعه ای که در این قسمت اجرا می شود هسته مرکزی بعد دراماتیک ارکستر عاشورا است.هارپ هم در ادامه افزوده می شود. پس از تمرین بخش های مختلف محمد معتمدی( ایفاگر نقش حر) که چند دقیقه ای است وارد سالن تمرین شده به همراه محمد رضا صادقی (ایفاگر نقش شمر) برمی‌خیزند و در کنار غلامرضا رضایی قرار می گیرند. پورقناد هم به آنها اضافه می شود.

عبدی سعی می کند با نواختن کلیدهای پیانو جایی را که صدای پورقناد باید در آنجا باشد به او نشان دهد.

عکس مرحوم علیرضا خورشیدفر در اتاق کنفرانس طبقه منفی دو غم را به چهره حاضرین می آورد. چند روزی می شود که نوازنده نام آشنا و دوست داشتنی کنترباس از دنیا رفته است.

پس از صرف چای و شیرینی و البته یک استراحت درست و حسابی گروه در کنار هم جمع می شوند تا تمرین را از سر بگیرند .نوبت به محمد معتمدی می رسد تا در همراهی با دو همخوان نوجوان که ایفاگر نقش حضرت سکینه و حضرت رقیه هستند کار را پیگیری کند. علیشاپور ایفاگر نقش امام حسین (ع) است. اشعار به نحوی تنطیم شده که بین علیشاپور و دو نوجوان پاسکاری می شود. این دو نوجوان با هم همخوانی می کنند.

اعضای کنسرت اپرای عاشورا:
آهنگساز: بهزاد عبدی

رهبر ارکستر:سهراب کاشف 

تهیه کننده و مدیر ارکستر البرز: محمد حسین مقدس تفرشی

مدیر داخلی ارکستر: غزاله گروسی 

مشاور و مدیر هنری ارکستر: آرش جامع

خواننده ها:

امام حسین (ع): حسین علیشاپور

حر: محمد معتمدی 

محتشم: غلامرضا رضایی

ابن زیاد: عامر شادمان 

یزید :مهدی جاور 

عمرسعد: سجاد پورقناد

شمر: محمدرضا صادقی 

عباس(ع): مهدی امامی

مصعب: محمد وزیری 

همسر شمر: مهدیه محمدخانی

جبرئیل: علیرضا مهدی زاده
همخوان(زنان سیاه پوش):صبا پاشایی – صبا گلباز – نگار مهتدی 

سکینه: سازان تیرنا

رقیه: کیمیا خانزادی

ویلن 1: همایون رحیمیان، میلاد عالمی، بیتا جامع گرمی، دانیال جورابچی، مهدی جوانبخت، بهراد سوخکیان، نوید شهبان زاده، امین عطایی، پریسا مهرعلیزاده، آرش اسدنژاد

ویلن 2: علی جعفری پویان، شاهرخ قائم مقام، آرش جامع، پیمان شامی، احسان شامی، حمیدرضا مختاری، عرفان وکیلی، سرمد انکشافی، عرفان شریف زاده،مونیکا لوران

آلتو: سیاوش ظهیرالدینی، هومن اتابکی، کاوه تسعیری، داریوش حجازی، پژمان اختیاری، دانیال اسدی راد، همایون هاشم زاده، امین زمان خواه

ویلسنل: کریم باقری، داوود منادی، مهرداد عالمی، ماکان خونی نژاد، محمدحسین قریبی، مهدی عبدی

کنترباس: مهدی کلانتری، پروانه انارکی، فرشید پاتینیان، رضا دستفال

سرپرست گروه کر سی نفره: احمد مهدی

کوبه ای: محمود منتظم، محمدرضا پنهاهی نژاد، کاوه میرحسینی، فرهاد رصیحیان، مهیار منتظم، علی پویان

نویسنده: رضا نامجو