برگزاری جایزه‌ای برای یادبود شاعر انقلاب تونس

راه‌نوا- وزارت فرهنگ تونس جایزه‌ای را برای یادبود محمد الصغیر اولاد احمد برگزار می‌کند. وزارت فرهنگ تونس قصد دارد تا جایزه‌ای را در حوزه شعر تاسیس کند. این جایزه به نام شاعر وطن و برای بزرگداشت یاد و خاطره محمد الصغیر اولاد احمد شاعر این کشور برپا خواهد شد. محمد الصغیر اولاد احمد مشهور به شاعر مبارز بود که در پنجم آوریل گذشته درگذشت.

سینا مبارک وزیر فرهنگ این کشور در خلال مراسمی که به مناسبت چهلمین روز درگذشت این شاعر مبارز برپا شده بود، گفت که امروز ما برای یادبود تو، خبر از راه‌اندازی جایزه شاعر وطن می‌دهیم و امیدواریم که این جایزه امتداد راه تو در همه مسیرهای ملی و وطنی باشد.

در این مراسم گلچینی از شعرهای این شاعر فقید برای حضار خوانده شد. همچنین نمایشگاه عکسی از وی، کلکسیون وی و اجراهای موسیقی نیز برای حضار به نمایش و اجرا درآمد. وزیر فرهنگ تونس در این مراسم همچنین گفت که این جایزه آن گونه که اولاد احمد دوست داشته است، امتدادی است برای فرهنگ در همه مناطق این کشور.

سخنگوی رسمی جبهه ملی حمه الهمامی که در این مراسم حضور داشت نیز به نوبه خود درباره این شخصیت مقاوم و مبارز علیه استکبار و استبداد گفت: اولاد احمد توانست با شعرش به همه مسایل و موضوعات مربوط به جامعه و ملت بپردازد. او همیشه علیه استبداد ایستادگی می‌کرد و یکی از برجسته‌ترین رهبران شعری در این سرزمین بشمار می‌رود.

محمد الصغیر اولاد احمد در ۴ آوریل ۱۹۵۵ م در سیدی بوزید شهری که نخستین شراره‌های انقلاب تونس در آن جا شعله‌ور شد، دیده به جهان گشود. او در سختی و فقر دوره پیش از خروج استعمار فرانسویان از خاک تونس و پیش از تاسیس دولت تونس رشد کرد.

وی تحصیلات خود را در مکتب‌خانه‌های روستا آغاز کرد. قرآن را حفظ نمود و پس از آن وارد مدرسه ابتدایی در منطقه النوایل در سیدی بوزید شد و در سال ۱۹۶۸ م دوره ابتدای خود را به پایان رساند. او برای ادامه تحصیل به استان قفصه و پس از آن به پایتخت منتقل شد.پس از آن که در سال ۱۹۷۸ م موفق به دریافت مدرک لیسانس شد، به فرانسه سفر کرد و در آن جا روان‌شناسی خواند.

فعالیت در نشریات فرهنگی، حضور در وزارت فرهنگ در میانه سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷ م، تاسیس و ریاست خانه شعر تونس در میانه سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷ م و همکاری با برخی روزنامه‌های داخلی و خارجی از جمله فعالیت‌های او در سال‌های زندگیش بود.

اولاد احمد سرودن شعر را از پانزده سالگی آغاز کرد و از دیرزمان همواره شعرهای او رنگ و بوی آزادی، کرامت انسانی، مقاومت و علیه استبداد و سرکوب می‌داد.

او نخستین مجموعه شعری خود را در سال ۱۹۸۴ م و در روزگار حبیب بورقیبه رئیس جمهور اسبق تونس نوشت. از همین نخستین دیوان این شاعر تونسی، ویژگی‌های شاعری خشمگین و فردی که با اقدامات دولت رئیس جمهور وقت مخالف است به خوبی نمود پیدا کرد. وجود چنین دیدگاه‌هایی در نخستین مجموعه وی دولت وقت را برآن داشت تا مانع از انتشار و توزیع این کتاب شود. این مجموعه شعری تا سال ۱۹۸۸ م ممنوع النشر بود و با انتقادات و استهزا از سوی برخی منتقدان روبرو شد. یک سال پس از انتشار این مجموعه حوادثی موسوم به حوادث نان در سال ۱۹۸۵ م در تونس روی داد. در این سلسله حوادث مردم این کشور علیه نظام بورقیبه به دلیل بالا رفتن قیمت نان‌ها دست به اعتراض زدند. در این رویدادها اولاد احمد نیز یکی از افرادی بود که علیه نظام بورقیبه و نشانه‌های استبداد این دولت دست به قیام و اعتراض زد و به همین دلیل نیز مدتی به زندان افتاد.

در دوره‌ای که تونس به دلیل بیماری رئیس جمهور اسبق تونس حبیب بورقیبه و کهولت سن وی در اوضاع ویژه‌ای بسر می‌برد، از این شاعر نیز به مدت پنج سال شعر جدیدی منتشر نشد. دو سال پس از انقلاب رئیس جمهور پیشین تونس زین العابدین بن علی بورقیبه در سال ۱۹۸۷ م  دومین مجموعه شعری اولاد احمد نیز با نام «اما من احمد هستم»، منتشر شد.

پس از روی کار آمدن بن علی، این شاعر تونسی باز هم به دلیل گرایش‌ها و دیدگاه‌های ضد استبدادی و استکباری که داشت از سوی دولت وقت مورد پیگیری و طرد قرار گرفت. وی در اثر این فشارها مجبور به جلای وطن شد. او که به فرانسه رفته بود در ابتدای دهه نود میلادی بار دیگر به تونس بازگشت و خانه شعر را در سال ۱۹۹۳ م تاسیس کرد. خانه شعر نخستین محل و مکانی بود که برای شعر در این کشور ایجاد می‌شد و به همین دلیل بن علی کوشید تا با سیاست‌های خود این شاعر را به سوی خود جلب کند و مدال شایستگی را به دلیل راه‌اندازی خانه شعر به او اعطا کرد. اما اولاد احمد که از سیاست‌ها و تلاش‌های دولت‌های استبدادی آگاه بود، با رد این جایزه، استقلال و عدم وابستگی‌اش را به چنین دولتی اعلام کرد.

اولاد احمد همیشه در شرایط سختی که در تونس مجبور به پذیرشش بود شعرهای خود را می‌سرود و علی‌رغم این که از وزارت فرهنگ اخراج شده بود، اما از موقعیت‌های شعری خود استفاده می‌کرد و همواره دولت مستبد بن علی را به سخره می‌گرفت.

پیش از شعله‌ور شدن انقلاب تونس او شعرهایی را سرود که خبر آغاز انقلاب را در بطن خود داشت. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان، وی را شاعر انقلاب تونس دانسته‌اند.

از اولاد احمد شعرهای بسیاری به چاپ رسیده است. «سرود شش روزه» سال ۱۹۸۴ م؛ «مشکلی ندارم» سال ۱۹۹۸ م، «حالات راه» سال ۲۰۱۳ م برخی از مجموعه‌های شعری هستند که از این شاعر مبارز و مقاوم منتشر شده است. از وی دو کتاب نثر نیز با نام «جزییات» سال ۱۹۹۱ م و «رهبری شعری انقلاب تونس» سال ۲۰۱۳م به چاپ رسیده است. اوهمچنین شعر «پروانه» را به روح محمد البوعزیزی هدیه کرده بود. محمد بن بوعزیزی دستفروشی بود که در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ م در اعتراض به توقیف کالاهایش و تحقیر توسط مامور شهرداری خود را در مقابل ساختمان شهرداری به آتش کشید و این اقدام وی آغازگر انقلاب تونس شد.

اگرچه اولاد احمد جایزه شایستگی فرهنگی را از دست زین العابدین نپذیرفت، اما وی موفق به دریافت جایزه جهانی شعر قرطاج در سال ۲۰۱۱ م نیز شده بود. این جایزه در چهارچوب نخستین دیدار فرهنگی تونس و اسپانیا به وی اعطا گردید.

محمد الصغیر اولاد احمد در ۵ آوریل ۲۰۱۶ م دیده از جهان فرو بست.

منبع: اختصاصی «راه‌نوا»