همان همیشگیها بهجز یک استثنا
راه نوا – برخی براین باورند موسیقی متن و کلامی که برای تیتراژهای اولیه و پایانی یک اثر تلویزیونی در نظر گرفته میشود، نقش مهمی در برقراری ارتباط میان آن اثر و مخاطبان دارد. مساله جذابیت تیتراژ برنامههای تلویزیونی از یکسو و متناسب بودن این تیتراژها با درونمایه آثاری که در قالب داستانی یا مستند به بینندگان ارائه میشود، ازجمله نکاتی است که برنامهسازان تلویزیون همواره به آن توجه داشتهاند.
«ماه عسل» در سیطره تازهواردها
در بین برنامههایی که هرسال در ایام ماه مبارک رمضان از تلویزیون پخش میشود، صرفنظر از سریالهای مناسبتی در این ماه، میتوان به برنامههایی چون «ماه عسل» اشاره کرد. این برنامه در سالهای اخیر به دلیل محور قرار دادن مشکلات مردم و اساسا رویدادهای اجتماعی توانست نزد مخاطبان با اقبال زیادی مواجه شود. امسال بهنام بانی و آرش مسیح بهعنوان خوانندگان تیتراژ این برنامه انتخاب شدهاند. با اینحال یکی از انتقاداتی که نسبت به برنامه «ماه عسل» امسال وارد شده، ورود خوانندگان جوان و تازه از راهرسیدهای چون آرش مسیح است.
برخی براین باورند خواندن تیتراژ برنامه «ماه عسل» توسط این دو خواننده که به لحاظ همان تعداد آثاری که تا به امروز ارائه کردهاند، بیشتر وجهه عامهپسند داشتهاند، برای چنین برنامهای مناسب نبوده و باید از حضور خوانندگان با سابقهتری در این عرصه بهره گرفته میشده است. برخی هم باز شدن پای خوانندگان جوان که تا پیش از این نامشان مطرح نبوده را معطوف به عملکرد تهیهکنندگانی میدانند که برای محقق کردن اهداف خود، زمینهای را برای فعالیت این گروه از هنرمندان جوان و تازهکار در تلویزیون پدید میآورند. تهیهکنندگانی که از این رهگذر تلاش میکنند ضمن آشنا کردن مردم با این چهرهها، آنها را به هنرمندان محبوب مردم در کنسرتهای پاپ نیز تبدیل کنند.
یک تیر و چند نشان
تیتراژ شروع و پایانی سریالها و برنامههای مناسبتی در سالهای اخیر توانسته با واکنش مخاطبان این نوع برنامهها مواجه شود. تیتراژها معمولا از جنبههای مختلف مورد توجه مردم قرار میگیرند، یک جنبه آن صدای خوانندگانی است که شاید فعالیتهای اولیه خود را به مدد خواندن در تیتراژ سریالها آغاز میکنند، در عین حال مخاطبان میتوانند به واسطه گوش دادن تیتراژ سریالها، از اشعار شاعران معاصر هم بهره بگیرند.
فعالیت پررنگ روزبه بمانی در سینما و تلویزیون
امسال هم مانند سالهای گذشته، سریالهای مناسبتی در ایام ماه رمضان از شبکههای مختلف سیما در حال پخش است. یکی از سریالهای ماه رمضان که میتوان در این ارتباط به آن اشاره کرد، «سر دلبران» به کارگردانی محمدحسین لطیفی است، خوانندگی تیتراژ این سریال را روزبه بمانی بهعهده داشته است. این درحالی است که فعالیت بمانی بهعنوان هنرمندی در عرصه موسیقی در سالهای اخیر با افتوخیزهایی توام بوده است، کما اینکه در چند سال گذشته او بیشتر بهعنوان هنرمندی ممنوعالکار در تلویزیون شناخته میشد، ولی با این حال امسال خوانندگی تیتراژ «سر دلبران» را به عهده گرفته است. ترانهای که سروده خود بمانی نیز هست. بمانی از شاعران و ترانهسرایانی است که در سالهای اخیر، تیتراژ فیلمهای سینمایی «بدون تاریخ، بدون امضا» و «لاتاری» را نیز خوانده است. ماه رمضان امسال، «روزبه بمانی» پرکارترین هنرمند عرصه موسیقی در قاب تلویزیون است. این ترانهسرا و خواننده پرطرفدار با سه ترانه و یک تیتراژ با صدای خودش میهمان شبهای رمضان مخاطبان تلویزیون شده است. اگرچه او ترانهسرای تیتراژ سریال «رهایم نکن» است و همچنین ترانه تیتراژ «ماه عسل» را هم سروده، ولی نوع متفاوتی از شعر و موسیقی کلام را در ترانه تیتراژ «سردلبران» اجرا کرده است. روزبه بمانی در تیتراژ سریال «سر دلبران» با توجه به مضمون متفاوت فیلمنامه، سراغ سوژه متفاوتی رفته است. تفاوت مضمونی متن و آهنگ «سردلبران» به نسبت سایر آهنگ تیتراژها بین کاربران شبکههای اجتماعی هم بازخوردهای مثبتی داشته است.
روایت تلخ و شیرین زندگی با صدای مشکیپوش موسیقی پاپ
«بچه مهندس» به کارگردانی علی رمضانی هم از دیگر سریالهای ماه رمضان امسال است. این سریال در مراحل قطعی شدن برنامههای ماه رمضان، جایگزین سریال «پدر» به کارگردانی بهرنگ توفیقی شد. خوانندگی تیتراژ این سریال را هم رضا صادقی خواننده نامآور پاپ بهعهده دارد. صادقی تیتراژ پایانی این سریال را با ترانهای از اسحاق انور، ملودی خودش و تنظیم حمید اکبرزاده خوانده است.
بازگشت دوباره محمد اصفهانی به تلویزیون
«رهایم نکن» هم از دیگر سریالهای مناسبتی امسال تلویزیون به شمار میرود. این سریال که در حالحاضر از شبکه سه سیما پخش میشود ساخته محمدمهدی عسگرپور است. نکتهای که درباره این سریال درکنار سایر مولفههایی که دارد بیشتر مورد توجه قرار گرفته، همکاری محمد اصفهانی با تلویزیون است. اصفهانی اگرچه در سالهای گذشته همکاری پررنگی با تلویزیون، خاصه در زمینه خواندن تیتراژ سریالهای مختلف داشت، ولی به نظر میرسد در سالهای اخیر، بین او و رسانه ملی از این باب تاحدودی فاصله ایجاد شد. با این تفاسیر، امسال اصفهانی خوانندگی تیتراژ «رهایم نکن» را بهعهده گرفته و بهزعم عدهای، همکاری او برای خواندن تیتراژ این سریال به نوعی، خبر از بازگشت این هنرمند به تلویزیون میدهد. شعر این آهنگ از روزبه بمانی و آهنگسازی آن به عهده علیرضا کهندیری بوده است. سریال تلویزیونی «رهایم نکن» اثری خانوادگی است که در آن موضوع مخدوش شدن اعتماد از محورهای اصلی سریال به شمارمیرود.
دعوت از حمید هیراد در «دعوت» و ادامه انتقادات
«دعوت» یکی دیگر از برنامههای کنونی تلویزیون است که طرفداران خاص خود را دارد. «دعوت» یکی از برنامههای مناسبتی ماه مبارک رمضان است، اما آنچه بیش از سایر مسائل، این برنامه را سوال برانگیز جلوه میدهد، بهرهگیری از صدای حمید هیراد بهعنوان خواننده تیتراژ آن است. هیراد در ماههای پایانی سال گذشته با چالشها و انتقادات زیادی مواجه شد، ماجرا از این قرار بود که هشتگی با عنوان «نه به سرقت ادبی» به سرعت در فضای مجازی دستبهدست شد و برخی از ترانهسرایان و آهنگسازان نسبت به هیراد که به سرقت و دستکاری آثار آنها پرداخته، اعتراض کردند. اگرچه این هنرمند جوان در قالب گفتوگوهایی که با برخی رسانهها انجام داد، به نوعی از صاحبان آثار عذرخواهی کرد. علی زندوکیلی و حجت اشرفزاده هم خوانندگی برنامه «جشن رمضان» امسال را به عهده گرفتهاند. «جشن رمضان» را شاید بتوان یکی از پرقدمتترین برنامههای تلویزیون در ایام ماه رمضان دانست که از رهگذر پخش هرساله آن، هنرمندان مختلفی خوانندگی تیتراژ این برنامه را به عهده داشتهاند.
زمانی برای دستچین کردن برخی خوانندگان
نکته قابل تامل درباره برنامههای تلویزیون در ماه رمضان امسال را شاید بتوان غالب شدن موسیقی پاپ به تلویزیون دانست. با وجود آنکه هرکدام از سریالهای امسال که به اجمال به مولفههایشان اشاره کردیم به لحاظ درونمایه به زندگی و آداب و رسوم سنتی ما اشاره دارد، ولی میبینیم به دلیل غالب شدن موج موسیقی پاپ در شرایط فعلی، کارگردانان و تهیهکنندگان سریالها و برنامههای تلویزیون بیشتر تمایل دارند سمتوسوی تیتراژ این برنامهها را به سبک و شیوه موسیقی پاپ ببرند. این در حالی است که برخی از ترانهسرایان معاصر به روابط ناسالمی که در سالهای اخیر میان برخی تهیهکنندگان و خوانندگان موسیقی پاپ به وجود آمده، اشاره میکنند و این ارتباط را دلیلی برای شکلگیری همکاری بین آنها میدانند. شاید تمام آثار موسیقایی که در حیطه پاپ تولید و از طرق مختلف نظیر تیتراژ برنامههای تلویزیونی به گوش مردم میرسد به لحاظ کیفی، نازل نباشد ولی از برآیند و ارزیابی کلی کارنامه موسیقی معاصر اینطور برمیآید که اغلب آثاری که در زمره موسیقی پاپ تولید میشوند به آن شکلی که باید از منظر کلام و ساختار دارای نقاط قوت نیستند و در مواردی به نازلترین شکل هم ارائه میشوند آن هم فقط به صرف ارتباطاتی است که میان برخی تهیهکنندگان و خوانندگان در این زمینه وجود دارد.
از احسان خواجه امیری تا علی لهراسبی و فرزاد فرزین
پیش از هنرمندانی که از آنها بهعنوان خوانندگان تیتراژ سریالها و برنامههای فعلی تلویزیون نام برده شد، احسان خواجهامیری و علی لهراسبی را میتوان از پرکارترینهای خوانندگان تلویزیون در این عرصه دانست. بهویژه در دهه ۸۰ که این هنرمندان خوانندگی تیتراژ سریالهای متعددی را به عهده داشتند. اگرچه در سالهای اخیر، محمد علیزاده هم بهزعم مخاطبان خود، ازجمله تیتراژخوانهای موفق تلویزیون در ایام ماه رمضان شناخته میشود. البته علیزاده و در کنار آن، محسن یگانه هم در سالهای اخیر، تیتراژ برنامه «ماه عسل» را هم اجرا کرده بودند. مجید اخشابی، علیرضا افتخاری، مهدی یراحی، مرتضی پاشایی، فرزاد فرزین، شهاب رمضان، سعید شهروز، قاسم افشار، امیرحسین مدرس، بنیامین بهادری و… هم ازجمله خوانندگانی بودند که در سالهای گذشته تا به امروز خوانندگی بخشهای مختلف برنامههای تلویزیون از خواندن تیتراژهای شروع و پایانی سریالها تا سایر برنامههای فرعی و اصلی را بهعهده داشتهاند.
داوری به وقت نظرسنجی «۳ ستاره»
در چند سال گذشته، مجالی در تلویزیون فراهم شده تا بعد از پایان گرفتن برنامههای ماه رمضان، براساس نظرسنجیها، برترین تیتراژهای تلویزیون در این بازه زمانی شناخته و انتخاب شوند. براساس نظرسنجی برنامه «۳ ستاره» که سال پیش در این زمینه انجام شد، از میان خوانندگان تیتراژ سریالهای تلویزیونی، محمد علیزاده برای تیتراژ سریال «برادر»، احسان خواجهامیری برای تیتراژ سریال «هشتونیم دقیقه» و امید نعمتی برای تیتراژ سریال «لیسانسهها» به ترتیب رتبه اول تا سوم را کسب کردند. حال باید منتظر ماند و دید، امسال مخاطبان تلویزیون به کدامیک از هنرمندان رای میدهند تا از این رهگذر، برترین تیتراژهای تلویزیونی انتخاب شوند.
منبع : فرهیختگان
نظرات