«نامه‎های کوفی»؛ شعر‎‎های اعتراضی بیابانکی پیرامون عاشورا

راه‌نوا- تترون‌های ژاپنی

عطرهای فرانسوی

برنج‌های پاکستانی

چای‌های هندی

در عزای تو همه جهان جمع‌اند

ما هم آمده‌ایم

با نامه‌های کوفی

  (نامه نهم، صفحه۹۷)

قلم زدن در شعر آیینی کار دشواری است. زیرا متن اصلی روایاتی که در صفحات تاریخ به ما رسیده، نباید در هنگام آمیختن با خیال، دستخوش هیچگونه تغییری شود.

به گونه‌ای خیال در شعر آیینی و عاشورایی پرتگاهی است که اگر شاعر کمی کج روی کند از واقعیت مقدس به دره‌های خیال و روایات غیر واقع می‌افتد.

در این میان شاعران برای آسان سرودن و دور بودن از واقعیات به حواشی آن می‌پردازند. به طور مثال در سرایش از شعر عاشورایی به فضای پیرامون و بعد از واقعه می‌پردازند. لحظاتی از تصاویر هیئت‌های سینه زنی، رفع حاجات و شفا گرفتن‌ها، تاثیرات راه پیمایی و زیارت حرم امام حسین و بیت الحرمین، نذری‌ها و مداحی‌ها و غیره به گونه‌ای نوشتن فضای پیرامون عاشورا زنده بودن ادبیات عاشورایی را نشان می‌دهد.

عاشورا در دفاع مقدس، عاشورا در شعر مقاومت، عاشورا در شهرنشینی و نگاه‌های اجتماعی و ادبی مانع از تکرار یک تصویر در اکثر شعر‌ها می‌شود.

کتاب نامه‌های کوفی سروده سعید بیابانکی که توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است به نوعی به فضای پیرامون واقعه عاشورا می‌پردازد.

در بخش سوم که پایان بخش کتاب است به شعرهای سپید برخورد می‌کنیم. بیست و پنج شعر عاشورایی که در پیوند واقعه کربلا با زندگی روزمره است. شاعر با بیان اعتراضی خود به نگارش کتاب پرداخته است. اعتراضی که شاید پیوند عمیقی با معنای واقعه عاشورا دارد.

کی این همه عکس یادگاری می‌گرفتیم

کنار علامت‌ها

کی سالی یکبار

دوستان قدیمی را زیارت می‌کردیم

کی در یک روز

این همه غذای لذیذ می‌خوردیم

اگر نبود عاشورای تو

 (نامه هفتم، صفحه۹۵)

بیابانکی بیست و پنج شعر با عنوان نامه درج کرده است. نامه اول، نامه دوم، نامه سوم و… تا نامه بیست و پنج که البته نامه آخر است تکرار نامه دوازده نیز می‌باشد. همانطور که از عنوان نامه بر می‌آید همه در راستای خبر رسانی شاعرانه به صاحب عاشورا می‌باشد. نامه‌هایی که کوفی نامگذاری شده‌اند اما کوفی نیستند.

نه تابلوهای فلکسی

نه شمایل‌های سه در پنج

نه استریوهای هشت باند

نه انبوه جمعیت

چه مجلس خلوتی داریم اینجا

من و دوازده بند محتشم

 (نامه بیست و پنج، صفحه۱۱۳ و صفحه۱۰۰)

شعر‌ها با میانگین شش سطر سروده شده‌اند و اکثرا به بیان یک تصویر و یا یک معنا می‌پردازند. شاعر ضربه و اتفاق شاعرانه را در کلیت شعر‌ها آورده، جز چند شعر که در سطرهای پایینی، اتفاق رخ می‌دهد.

چه استادانه

سرت را بالای نی می‌فرستد

این مداح جوان

پاکتش را بدهید

در مجلس دیگر

نی‌ها منتظرند (نامه هشتم، صفحه۹۶)

در پایان گفتنی است سعید بیابانکی در شعر کوتاه سپید آیینی توانسته است شعرهای قابل توجهی بگوید. شعرهایی که اعتراضی محسوب می‌شوند و فضای پیرامون عاشورا را زیر سلطه ادبی دارند. هر چند بهتر بود در این مجموعه تنها شعرهای یک قالب (سپید) به چاپ می‌رسید تا مخاطبان شعر سپید این مجموعه را به طور جدی برای خود بدانند.

منبع: خبرگزاری فارس