شعر انقلاب موضع دارد، نه موضوع

راه‌نوا- میلاد عرفان‌پور، شاعر، در گفت‌وگویی با بیان اینکه شعر انقلاب در یک موضوع خاص متوقف و محدود نیست، اظهار کرد: شعر انقلاب، در محدوده گفتمانی انقلاب اسلامی که از عشق تا حماسه و از جامعه تا سیاست را در بر می‌گیرد، گسترده است. در همه این موضوعات شعری که رنگ و بوی گفتمانی انقلاب اسلامی را داشته باشد، شعر انقلاب است.

وی ادامه داد: شعر انقلاب هیچ محدودیت موضوعی ندارد، بلکه محدودیت موضعی و رویکرد دارد. از لحاظ رویکردی ممکن است یک شعر عاشقانه در قالب شعر انقلاب اسلامی باشد و در عین حال شعری سیاسی نباشد.

این شاعر با تاکید بر اینکه مخاطبان شعر انقلاب بر اساس موضوع دسته‌بندی نمی‌شوند، عنوان کرد: شعر انقلاب، شعری است که با رویکرد و گفتمان خود تعریف می شود. مخاطبان شعر انقلاب هم می‌توانند علاقه‌مند به انقلاب اسلامی باشند و هم مخالف انقلاب باشند، اما شعر انقلاب را بخوانند و حرف شاعر انقلاب را بشنوند.

عرفان‌پور همچنین گفت: شعر بعد از انقلاب اسلامی با تحول مذهبی و فرهنگی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایجاد شد، با توجه به همین مبانی ایدئولوژیک و مذهبی پایه‌های خود را شکل داد. در حوزه ساختار و ساخت شعر نیز اتفاقاتی رخ داد؛ درست است که گروهی از شاعران به قالب‌های سنتی اقبال نشان دادند؛ اما در عین حال اقبال به قالب‌های نو مثل نیمایی و سپید را در شعر انقلاب می‌بینیم. از همان دوران آغازین انقلاب اسلامی برخی قالب‌ها مانند رباعی و مثنوی که کم‌رنگ شده بودند، احیا شدند. در کنار این قالب‌ها که با توجه به رویکرد شعر سنتی احیا شدند، می بینیم که شعر نیمایی هم فضای دیگری در شعر انقلاب اسلامی پیدا کرد و با محتوای دیگر و رویکرد نظری و گفتمانی دیگری، شعر نیمایی هم با همت شاعرانی مانند قیصر امین‌پور و سید حسن حسینی احیا شد و این شاعران نامدار بودند که زیرساخت های شعر انقلاب اسلامی را پایه گذاری کردند.

شاعر مجموعه «درباره تو» با اشاره به اینکه قالب‌هایی مانند غزل مثنوی در دوران انقلاب اسلامی به وجود آمده است، تصریح کرد: شعر انقلاب اسلامی معیارها و شاخص‌هایی دارد که سبک شعر انقلاب را می‌توان بر اساس آن سنجید. البته این موضوعات مفصل است و شرح آن احتیاج به زمان و پژوهش بیشتری دارد. اما در حوزه محتوایی توجه به حماسه در کنار عاطفه و عشق یا سیاست، همه دست به دست هم داده در شعر شاعران انقلاب اسلامی دیده می‌شود. شاعران انقلاب در کنار شعر حماسی و سیاسی گفتن، شعر عاشقانه دارند. زندگی گاهی شامل دغدغه های اجتماعی و سیاسی است و گستره زندگی در شعر انقلاب اسلامی به وفور و به وضوح دیده می‌شود. مشخصه و ویژگی‌های سبک شعری انقلاب اسلامی باید طی بررسی و پژوهش های دقیق پیاده سازی و ارائه شود و امیدوارم هر چه زودتر این اتفاق رخ دهد.

عرفان‌پور درباره جذب مخاطبان امروزی توسط شاعران انقلاب اسلامی، گفت: نخست باید به این نکته تاکید کنم که لزومی ندارد هر شاعری و هر شعری مخاطب میلیونی داشته باشد. برخی شاعران انقلاب اسلامی هم هستند که مخاطبان عمومی و مردمی ندارند. این‌ها در واقع شاعر شاعران هستند. یعنی شاعران دیگر، آثار این افراد را می‌خوانند و با توجه به چیزهایی که آموخته اند، با زبان نرم‌تر و سهل‌تری، پیام ها را به مردم منتقل می‌کنند.

وی اظهار داشت: شاعرانی که به مخاطبان حداکثری نیاز دارند، قطعا باید به دغدغه‌های مردم و آن چیزی که مردم در زیست روزمره خود می بینند، نزدیک تر شود، مردم به آن دسته از شاعران توجه بیشتری نشان می‌دهند. آن دسته از شاعرانی که مفاهیم و الهامات شعری خود را از جایی می‌گیرند که مردم چندان به آن توجه ندارند، اقبال مخاطبان را هم نمی‌توانند جذب کنند.

حوزه هنری انقلاب اسلامی به منظور پاسداشت و ارتقای دستاوردهای شعر انقلاب و همچنین کشف استعدادهای برتر، ششمین جشنواره شعر انقلاب را در دو قالب شعر نو و کهن دی ماه ۱۳۹۵ در استان فارس برگزار می کند.

منبع: حوزه هنری