هر جا ظلمی هست صدای من هم باید آنجا باشد

ببینید، آلبوم یک پروسه است نه یک پروژه. پس می‌تواند یک حس و یک تفکر باشد که باید رشد پیدا کند و پرورانده شود. اتفاقی که متاسفانه موسیقی امروزمان کمتر به خودش می‌بیند. یعنی مجموعه‌ای از آزمون و خطاها و رفت و برگشت‌های حسی و ادراکی، که به قول فلاسفه یک جور فرآیند سنتزی دارد. آلبوم یک هنرمند با کیفیت‌ترین و زمان‌برترین اثرش است و اینجا است که باید دیالکتیک من با خودم و جامعه‌ام شکل بگیرد که بخشی از آن حدیث نفسه و بخشی از آن نقد و اعتراض است. حس و فکر روی آلبوم من سال‌ها است شروع شده و طبیعتاً هروقت به پختگی لازم برسد آن را منتشر می‌کنم. الان به نظرم کم‌کم زمان تولدش است.

  

جزئیاتی از این آلبوم منتشر نشده است. فضای این آلبوم با چه موضوعیتی است؟
اول بگویم که این آلبوم ادامۀ تکمیل پازل گفتمانیِ من خواهد بود که در همان چارچوب قبلی من تعریف می‌شود. موضوعات متفاوت است. لحن و فرم شاید متفاوت باشد. اما خاستگاه همه یکی است. پازل گفتمانیِ من یعنی شورش علیه سه گانۀ طاغوت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که شاید بعد از آهنگ «هفت تیر» من، ملموس‌تر شده باشد. وظیفه و رسالت یک هنرمند گفتن از مشکلات و مسائل جامعه و دنیای خودش است. در فلسفۀ علوم انسانی که اتفاقاً من «هنر اجتماعی» را یکی از شاخه‌های مرتبط آن می‌دانم، مقابل هم تعریف می‌شود. یعنی من خواندن از مسائل و مشکلات را وظیفه و تکلیف خودم می‌دانم، که این به نظرم می‌شود رسالتِ موضوعی آلبومم. که اگر اجازه بدهید بقیه آن را بگذارم برای فضاهای مبسوط تری که برای توضیح حال و هوای آلبومم در نظر گرفته‌ام.

 

گفته می‌شود حامد زمانی در آلبومش علاوه بر فضاهای ارزشی و انقلابی، سراغ فضاهای عاشقانه هم رفته. این موضوع صحت دارد؟
اصلاً من چنین تقسیم‌بندی‌ای را قبول ندارم و نمی‌شناسم. با توجه به جامعیت فضای گفتمانی که در سوال قبل توضیح دادم اصلاً نمی‌توانم قائل به این باشم که برچسب خاصی به لحاظ موضوعی به کارهایی که می‌سازم زده شود. در کل فضای آلبوم من اجتماعی است. حالا این اجتماعی بودن می‌تواند از نظر سیاسی باشد، می‌تواند اقتصادی باشد یا فرهنگی. پس حتی در صورت نیاز می‌تواند «عشق» را هم شامل شود. اما قطعاً این «عشق» با عاشقانه‌های «فردیت زده»ی امروز موسیقی ما متفاوت است و به هیچ وجه این همانی ندارد.

 

تقریباً همۀ آهنگسازی‌ها و ملودی‌ها کار خودم است ولی با تنظیم‌کننده‌های متفاوت کار کردیم و سعی کردیم هر کدامشان متناسب با موضوع آن قطعه انتخاب شوند. از اسامی که بگذریم و از بسیاری از دوستان متخصصی که در زمینۀ موسیقی آلبوم به من مشاوره دادند، امیر جمالفرد و نیما نورمحمدی کمک زیادی در شکل گرفتن فضای فرمی آلبوم به من داشتند. در اشعار آلبوم هم به نظرم اتفاق مهمی که افتاده قرار گرفتن اشعار کلاسیک و معاصر در کنار هم است که نشان می‌دهد حرف آلبوم پشتوانۀ تاریخی و هویتی ریشه‌دار و طولانی دارد. یعنی یک فضای فرمی بروز به همراه پیوندهای جدی و محکم با سنت اخلاقی و آئینی ما. از سعدی بگیر تا خودم و قاسم صرافان.

 

کنسرت حامد زمانی در تهران چه زمانی برگزار خواهد شد؟
قطعاً بعد از انتشار آلبوم، کنسرت‌های من روند منسجم‌تر و جدیدتری می‌گیرد. موسیقی‌ای که خیلی چیزهایش متفاوت است، اجرای زنده و کنسرتش هم باید متفاوت باشد. طبیعتاً در کنار هم قرار گرفتن عواملی که من را راضی کند به برگزاری کنسرت‌هایی در شأن این موسیقی قبل از آلبوم جسته و گریخته و کمتر اتفاق می‌افتاد که همان‌ها علی‌رغم استقبال های چند ده هزار نفری در غربت رسانه‌ای خودی و غیر خودی، مسکوت ماند. اما مسلماً بعد از آلبوم با برنامه‌ریزی‌هایی که کردیم شکل‌گیری این پکیج شرایط بهتری خواهد داشت.

 

این روزها کمتر در مسائل حاشیه‌ای هستی و عمدتاً در سکوت کامل تنها به انتشار آثارت مشغولی. این رویه از کجا شکل گرفته؟
موسیقی من بالذات حاشیه را در بطن خودش دارد. حالا اگر من هم بخواهم به آن اضافه کنم از اصل موضوع که «تولید» است دور می‌مانم. همین الان که به قول شما از رسانه‌ها دورم و کمی بی سر و صداتر شده‌ام، حاشیه ها در موردم کم نیست که این از الزامات و مقتضیات ژانر من است. سکوت یعنی تفکر و تمرکز هنرمند روی متن و جنجال نشانۀ خالی کردن هنرمند و فربه شدن حاشیه ها در مقابل متن است.

 

از فعالیت های آینده خودت بگو. چه برنامه ریزی هایی برای آینده داری؟
یادم است در اولین مصاحبه ام با تو گفتم «دوست دارم هر جا صحبت از اسلام حقیقی هست، صدای من هم آنجا باشد». دین ما دین ظلم ستیز است پس هر جا ظلمی هست صدای من هم باید آنجا باشد و این ستون و مهم‌ترین عنصر کاری من است که امیدوارم اکثریت کارهای من در این فضا ادامه پیدا کند.