تایخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۵
مروری بر سروده های احمد عزیزی در عرصۀ موسیقی
غروب شعرانگیز
عزیزی اگرچه مانند برخی از شاعران هم نسلش حضور چندانی در عرصۀ موسیقی نداشت امّا طیّ سال‌های شاعری‌اش چند اثر از سروده‌های وی توسط تعدادی از خوانندگان اجرا شد و جزء آثار موفّق در کارنامۀ موسیقایی این هنرمندان به ثبت رسیده است.
راه نوا/ علیرضا بهمیاری: «احمد عزیزی»، شاعر نامدار انقلاب شانزدهم اسفندماه سال جاری پس از ۹ سال تحمل رنج بیماری در سنّ ۵۸ سالگی درگذشت.
عزیزی اگرچه مانند برخی از شاعران هم نسلش حضور چندانی در عرصۀ موسیقی نداشت امّا طیّ سال‌های شاعری‌اش چند اثر از سروده‌های وی توسط تعدادی از خوانندگان اجرا شد و جزء آثار موفّق در کارنامۀ موسیقایی این هنرمندان به ثبت رسیده است.
در ادامه به چند قطعۀ موسیقی که کلام آنها سرودۀ این شاعر چیره دست و توانمند است اشاره می کنیم.
یاس تنها یک سحر مهمان ماست
سال ۱۳۶۹ مجموعۀ تلویزیونی «عطر گل یاس» به کارگردانی بهمن زرین‌پور در شبکۀ یک سیما دارای تیتراژ پایانی بود که با شعری سرودۀ احمد عزیزی، آهنگسازی شریف لطفی و با صدای جمال الدین منبری، خوانندۀ موسیقی سنتی اجرا گردید. این اثر موسیقایی دارای ساختار ارکسترال ایرانی است و جزء آثار خاطره‌انگیز و شنیدنی به حساب می‌آید. ملودی روان، تنظیم گیرا و اجرای ماهرانۀ خواننده در همراهی با کلام مناسب، موجب خلق اثری شنیدنی و تأمل برانگیز شده است.
البتّه سرودۀ اصلی احمد عزیزی در قالب مثنوی با عنوان «ضریح گمشده» که در وصف حضرت فاطمه زهرا (س) می‌باشد، حاوی ابیاتی طولانی‌تر است که برای اجرای موسیقایی آن در این اثر فقط چهار بیت انتخاب شده است.
متن شعر:
یاس در هر جا نوید آشتی‌ست
یاس دامان سپید آشتی‌ست
یاس دامان سپید آشتی‌ست
یاس یک شب را گل ایوان ماست
یاس تنها یک سحر مهمان ماست
یاس تنها یک سحر مهمان ماست
یاس بوی مهربانی می‌دهد
عطر دوران جوانی می‌دهد
عطر دوران جوانی می‌دهد
یاس‌ها یادآور پروانه‌اند
یاس‌ها پیغمبران خانه‌اند
یاس‌ها پیغمبران خانه‌اند
*****************
قطعه «سوگِ حیدر»
سال ۱۳۷۶ آلبوم «گلچین»، حاوی آثار مذهبی با صدای «محمّد اصفهانی»، توسط شرکت سروش منتشر شد. «سوگ حیدر» به عنوان یکی از آثار این مجموعه به مناسبت سالروز شهادت امام علی (ع) با شعری سرودۀ احمد عزیزی و تنظیمی از علی بکان اجرا شده است.
این اثر موسیقایی دارای حال و هوایی محزون است و ارکان مختلف آن در سطحی خوب و قابل توجّه قرار دارند.
متن شعر:
ای زمین و هفت گردون خاک تو
آسمان سرگشتۀ ادراک تو
بعد تو باید به حسرت زار زار
خون بگرید بر سر تو ذوالفقار
یا علی تو محو مطلق بوده ای
با تو حقّ بود و تو با حقّ بوده ای
یا علی باغ تو باری دیگر است
این شکفتن در بهاری دیگر است
تو بزرگی خاک میدان تو نیست
آسمان را پا به جولان تو نیست
از تو هر شب چشم حیرانی تَر است
قدسیان را ذکر حیدر حیدر است
*****************
قطعه «وصل و هجران»
آلبوم «فصل آشنایی» به عنوان مجموعه ای پاپ سال ۱۳۷۸ با صدای پنج خوانندۀ تازه کار پاپ منتشر شد. قطعۀ «وصل و هجران» در این مجموعه با صدای «حسین زمان»، ترانه‌ای سرودۀ احمد عزیزی و ملودی و تنظیمی از محمّدرضا عقیلی به اجرا رسیده است.
این اثر در فضای آکوستیک پاپ و به شکل ملایم اجرا شده است.
متن ترانه:
اومد یه شب مث ستارۀ صبح/ رو بام ابرواش اشارۀ صبح
هزار چمن سپیده تو نگاهش/ چشم همه شقایقا به راهش
براش زمینِ کوچه ها چمن شد/ زمین واسه نگاش یه … شد
گره زدن درختا شاخه ها رو/ چکاوکا به خون زدن صدا رو
تو رفتی و خزونِ باغ آهم/ یه دشت مه گرفته شد نگاهم
تو بغض غربت منو شنیدی/ ولی خزون دردمو ندیدی
دلم می خواد حقیقتو بنوشم/ لباس سرخ لاله رو بپوشم
کی می تونه غم منو بخونه/ یه شب تو کلبۀ دلم بمونه
بیا که باغ یاری تو هستم/ یه عمرِ من قناری تو هستم
یه روح خفته ام پر از تن تو/ یه یاس پرپرم رو دامن تو
*****************
تأملات و ملاحظات:
۱٫ احمد عزیزی در آلبوم «اسمر» – منتشر شده در دهۀ ۸۰ – به تنظیم کنندگی سیّدبهنام ابطحی و با صدای «امین جلیلیان»، خوانندۀ کردزبان که با گویش کردی و ساختار پاپ اجرا شده نیز به عنوان شاعر همکاری داشته است. دیگر همکاری مشترک امین جلیلیان و احمد عزیزی قطعۀ «شون میلکان» (جایگاه گذشتگان( می باشد که ساخت ملودی آن بر عهدۀ خواننده بوده و امیر جبّاریان آن را در فضای ارکسترال تنظیم کرده و با گویش کردی اجرا شده است.
۲٫ با مرور معدود آثار احمد عزیزی در عرصۀ موسیقی باید گفت کاش این شاعر به شکلی فعّال‌تر آثار بیشتری از خود به یادگار می‌گذاشت چون حضور وی در این عرصه نیز با موفقیّت همراه بوده است.
۳٫ با توجه به مضامین آثار و همچنین خلاقیت‌های احمد عزیزی در عرصۀ شعر، اکنون با درگذشت این شاعر توانا، ملودی سازان و خوانندگان موسیقی می توانند با مراجعه به سروده‌هایش در پیوند با موسیقی قطعات در خور اعتنایی را تولید و اجرا نمایند. اگرچه بهتر و مطلوب تر این است که در زمان حیات شاعران، اهالی موسیقی توجّه بیشتری به اشعار آنان داشته باشند و نباید احیاناً با خاموشی یک هنرمند برای مدّت زمان کوتاهی نظرها به سوی نام و یاد وی جلب شود و اندکی بعد نیز همه چیز به روال پیشین بازگردد.
نظرات