هنر انقلاب، هنری متعهد به آرمان‌های آن است

راه‌نوا- رضا مهدوی، سردبیر فصلنامه مقام موسیقایی و عضو شورای برنامه ریزی و تالیف کتب درسی، در گفت‌وگویی در تعریف هنر انقلاب گفت: به نظر من تفاوت تعریف هنر انقلاب با هنر مجرد به مبانی و دستاورد این شکل از هنر برمی‌گردد. اگر به تعریف شهید آوینی برگردیم که می‌گوید هنر برای هنر مناسب نیست و این تعریف کلی است اما هنر از زوایای مختلف، کاربردهای متفاوتی هم دارد. شاید به همین دلیل است که تعریف روشن و دقیقی از این واژه نداشته‌ایم و در آینده هم نخواهیم داشت. اما آنچه که به طور کلی می‌توان از این شکل هنر انتظار داشت، این است که هنر انقلاب، هنری متعهد به دستاورد و ایدئولوژی انقلاب است. هنر انقلاب برآمده از یک تحول اساسی و دارای ایدئولوژی متعهدانه است که تفکر امام خمینی(ره) از آن برخوردار بوده و ادامه پیدا کرده است.

مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری گفت: این انقلاب محصول خون‌هایی است که ریخته شده و انقلابی اخلاق‌مدار را به‌وجود آورده و به بالندگی رسانده است. هنرمندان امروز هم باید انقلاب را اصل قرار دهند و بر اساس‌اش قلم بزنند، نغمه‌سرایی کنند و فیلم بسازند. هنرمندان انقلابی در واقع خود را به نوعی در تداوم این آرمان‌ها سهیم می‌دانند.

رضا مهدوی در ادامه درباره نسل جدید از هنرمندان انقلاب گفت: اینکه خیلی‌ها فکر می‌کنند هنرمندان نسل دهه هفتاد و هشتاد نمی‌توانند دست به خلق آثار انقلابی بزنند، در اشتباهند. در این نسل شاهد آثار برجسته‌ای هستیم. کافی است که متولیان و مدیران زمینه حمایت و کمک به این جوانان را مهیا کنند و آن ها را تحت پوشش و نظارت خودشان قرار دهند. به نظر من هنرمند انقلاب را می توان از نسل بعد از انقلاب هم جستجو کرد چراکه بعد از گذشت چند دهه از انقلاب اسلامی، آرمان‌های این انقلاب را شناخته‌اند و همچنان وفادارانه به آرمان‌های انقلاب پایبندند. به نظرم باید از این نسل تقدیر ویژه‌ای کرد، چراکه این نسل در راستای تداوم آرمان و اهداف معمار کبیر انقلاب اسلامی دست به خلق آثار انقلابی می‌زنند.

مهدوی در توضیح اینکه چرا با وجود هنرمندان شاخص، هنر انقلابی نتوانسته آن طور که باید فراگیر شود، با اشاره به لزوم توجه بیشتر به هنر انقلاب در سطوح مدیریتی، گفت: درباره این موضوع که آیا هنری که با عامه مردم ارتباط برقرار کند، تنها هنر است، باید گفت که غایت تفکرمان نباید این باشد. یک بار یکی از مستمعین به علامه جعفری می‌گوید که صحبت‌های شما آنقدر سطحش بالاست که ما متوجه‌ نمی‌شویم! ایشان در جواب گفت شما باید سطح‌تان را بالا بیاورید! این مصداق نسل جدید ماست. این نسل اندیشه‌ورز و نخبه برای اینکه مردم متوجه اثرشان باشند، نباید دست به کار روزمره بزنند، بلکه این مخاطب است که باید طلبه‌وار سعی کند تا خودش را به سطح بالایی برساند. اثر این هنرمندان نخبه، ممکن است پاپیولار یا آوانگارد بشود اما موضوع این است که این بخش ربطی به هنرمند ندارد. نباید فراموش کرد که انقلاب اسلامی از دل یک نفر، دونفرها خارج شده است، در سال‌های پیش از وقوع، بسیاری پانزده خردادها و ۲۸ مردادها و کشتارها را دیده است. یک هنر نمی‌تواند به‌صورت خلق‌الساعه و به یکباره مخاطب گسترده پیدا کند. اگر هنری خیلی زود فراگیر شد باید به تداومش شک داشت.

مهدوی در ادامه گفت: در زمان انقلاب هیچ کس به این فکر نمی‌کرد که مدرک تحصیلی شهید رجایی چیست، اما الان موضوع تحصیلات بسیار مهم شده است. در مجلس شورای اسلامی، هیچ کس با مدرک زیر فوق لیسانس حضور ندارد. در زمان جنگ، بسیاری از آقازاده‌ها برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفتند و بعدش با مدارکی در دست آمدند و در پست مشاوره و مدیریت نشستند و جایگاه‌ها را پر کردند. این درحالی است که مدرک‌گرایی به این شکل، با ارزش‌های انقلاب منافات دارد. این‌گونه است که بسیاری از سِمت‌ها به دست کسانی افتاده که انقلاب را نمی‌فهمند و اگر فرصتی هم پیدا کنند ریشه انقلاب اسلامی را می‌زنند و متاسفانه، متولیان به خواب عمیقی فرو رفته‌اند. تیترها جای ارزش‌ها را گرفته و مدارک به مستندات ارجحیت پیدا کرده است.

وی گفت: هیچ وقت شهید آوینی نخواست که کسی به او بگوید مهندس! در زمانی که با ایشان در حوزه هنری همکاری می‌کردم، شاهد چنین اتفاقاتی نبودم. ذات و باطن آن ها یکی بود. مردم حرفش را باور می‌کردند؛ چرا که می‌دانستند او تنها به فرهنگ شهادت و انقلاب می‌اندیشد.

وی در ادامه درباره وظیفه هنرمند در شرایط بحران مخاطب گفت: هنرمندان تکالیف‌شان را انجام داده‌اند. متأسفانه آنچه که در بحث بحران مخاطب وجود دارد، برمی‌گردد به خلاء مدیریتی! صداوسیما را در این زمینه باید مقصر دانست. این نهاد برای اینکه بتواند عوام را پوشش بدهد، دست به کار و تجربه متفاوت نزده است. در هر بازه، توجه این نهاد بیشتر به سیاست بوده تا هنر و هنرمند. به نظرم باید در این شرایط تیغه ممیزی و سانسور در مراکز فرهنگی و هنری کُند بشود؛ چرا که متاسفانه موضوع جذب حداکثری فراموش شده است و اقدام بی‌رویه در بحث خودی و غیرخودی کردن هنرمندان، باعث شده تا بسیاری از هنرمندان دلخور و دل آزرده شوند. در این بین هم شبکه‌های برون مرزی از شرایط بهره‌وری می‌کنند.

هفته هنر انقلاب اسلامی از ۲۰ تا ۲۷ فروردین‌ماه ۱۳۹۵ با معرفی چهره سال هنر انقلاب در حوزه هنری برگزار می‌شود.

منبع: حوزه هنری