شاعر باید تفاوت واژه‌ها را تمرین کند

راه‌نوا– محمدمهدی سیار در نشست «درآمدی بر زبان شعر» در نخستین روز از پنجمین دوره آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی، با بیان اینکه در قرآن آمده  که همه چیز در حال تسبیح است و از تسبیح گفتن خود نیز باخبرند، گفت: اگر سخن گفتن همان وجود داشتن است و هرچه که سخن می‌گوید وجود دارد، در نتیجه این ویژگی مختص انسان نیست. باید گفت که تکلم بهره‌ای برای انسان دارد که برای دیگران وجود ندارد، و از سوی دیگر تا جایی است که این بهره نزدیک‌تر به خداوند است.

مولف کتاب «حق السکوت» در ادامه افزود: پایان ناپذیری کلمات از آن خداوند است اما با دایره وسیع کلمات باید گفت شاید این پایان ناپذیری نصیب انسان نیز شده است. انسان به این نامحدودی رسیده. و البته این شاید همان امانتی است که در قرآن به آن اشاره شده و آمده است که ما این امانت را به آسمان، کوه‌ها و زمین داده‌ایم اما شانه خالی کردند. شاید این امانت به زبان مربوط باشد و در واقع همان تکلم نامحدود و زبان باشد.

وی با بیان این‌که تعدادی از فرزندان آدم علاوه بر استفاده از زبان با کارکرد معمولی آن، به خود ابزار خیره می‌شوند، در آن تامل می‌کنند و از آن پس برای هدف دیگری از آن بهره می‌برند، ادامه داد: اینان از زبان نه برای پیام رسانی معمولی که برای ایجاد لذت استفاده می‌کنند. این افراد شاعران هستند که در واقع زبان را در مسیر دیگری قرار می‌دهند.

این شاعر افزود: گفته می‌شود که شعر از آنجایی شروع می‌شود که فرد دیگر مثل دیگران سخن نگوید. پس در بررسی تفاوت‌های شاعر و انسان معمولی باید گفت که دیگران از کلام به عنوان وسیله‌ای برای انتقال معنا استفاده می‌کنند اما شاعر در آن نگاه دیگری می‌کند. شاعر فکر می‌کند که زبان را نه برای انتقال معنا که به عنوان موضوع می‌نگرد. برای مثال لباس برای پوشیدن است اما با توجه به اینکه انسان هر چیزی را به عنوان به سمت لذت پیش می‌برد، به همین ترتیب در ادامه هنر خیاطی به وجود می‌آید. در واقع این خصلت انسان است که همه چیز را به سمت زیبایی سوق می‌دهد.

سیار با بیان اینکه شاعر یعنی کسی که به واژه به عنوان موضوع خیره می‌شود، گفت: پس شما می‌بایست این قدرت را در خود تربیت کنید و بگویید که من شاعرم و از همه تمایزها باخبرم؛ یعنی انسان‌ترم. شاعری نوعی زندگی در معبد کلمات، معبد شاعر زبان و سلوک شاعر و حرکت شاعر با زبان کلمات است.

وی افزود: نگاه شاعر باید با واژه‌ها، پیوند واژه ها، معانی، پیوند واژه ها با یکدیگر، چیدمان واژه ها در کنار هم و ساختارهایی که واژه ها در کنار هم به آن می‌رسند، متفاوت باشد. من فکر می‌کنم و پیشنهاد می‌دهم که باید برای این زندگی و سلوک برنامه ریزی داشته باشیم؛ یعنی تفاوت واژه ها را تمرین کنیم.

پنجمین دوره آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی از سه‌شنبه 11 تا جمعه 14 اسفندماه در مجموعه فرهنگی، تفریحی، آموزشی کردان کرج برگزار می‌شود.

منبع: فارس